Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

абхо́дзіцца гл. абысціся.

абхо́дзіць гл. абысці.

абхо́дны, -ая, -ае.

1. Такі, па якім можна ісці ў абход; кружны.

А. шлях.

2. перан. Не просты, звязаны з хітрыкамі, падманам (пра дзеянні, паводзіны каго-н.).

Дзейнічаць абходнымі сцежкамі.

3. Звязаны з абходам, акружэннем ворага.

А. манеўр.

Абходны ліст (лісток) — дакумент, у якім адзначаецца, што няма матэрыяльнай запазычанасці ў тых, хто ідзе ў адпачынак ці звальняецца.

абхо́дчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Рабочы, які даглядае ўчастак дарогі.

Дарожны а.

Пуцявы а.

|| прым. абхо́дчыцкі, -ая, -ае.

абхо́пліваць гл. абхапіць.

абцалава́ць, -лу́ю, -лу́еш, -лу́е; -лу́й; -лава́ны; зак., каго-што.

Пацалаваць усіх, кожнага, усё, многае.

|| незак. абцало́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

абца́с, -а, мн. -ы, -аў, м.

Дэталь абутку ў выглядзе падстаўкі, якая прыпадымае пятку вышэй узроўню наска.

Боты на высокіх абцасах.

Трымаць пад абцасам каго-н. — трымаць у поўным падпарадкаванні.

|| памянш. абца́сік, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. абца́савы, -ая, -ае.

абцерабі́ць, -цераблю́, -цярэ́біш, -цярэ́біць; -цярэ́блены; зак., што.

1. Ачысціць ад галля, бацвіння, лісця і пад.

А. дрэва.

А. буракі і моркву.

2. Аб’есці (разм.).

А. агрэст.

Шпакі абцерабілі вішні.

|| незак. абцярэ́бліваць, -аю, -аеш, -ае.

абцерушы́ць, -церушу́, -цяру́шыш, -цяру́шыць; -цяру́шаны; зак., што.

1. Абтрэсці, абабіць (пыл, снег і пад.) з чаго-н.

А. пясок з вопраткі.

2. Памяўшы, аддзяліць, вытрасці.

А. каласы.

|| незак. абцяру́шваць, -аю, -аеш, -ае.

абце́рці, абатру́, абатрэ́ш, абатрэ́; абатро́м, абатраце́, абатру́ць; абцёр, -це́рла; абатры́; абцёрты; зак.

1. каго-што. Выцерці, зрабіць сухім, чыстым.

А. рукі.

А. твар.

2. што. Зняць, сцерці верхні слой чаго-н.

А. старую фарбу.

|| незак. абціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| звар. абце́рціся, абатру́ся, абатрэ́шся, абатрэ́цца; абатро́мся, абатраце́ся, абатру́цца; абцёрся, -це́рлася; абатры́ся; незак. абціра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. абціра́нне, -я, н. і абці́рка, -і, ДМ -рцы, ж.

Халоднае абціранне (масаж цела мокрым ручніком). Анучка для абціркі станка.