Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

разме́раць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

Мераючы, вызначыць межы, падзяліць на часткі згодна з велічынёй чаго-н.

Р. зямлю.

|| незак. разме́рваць, -аю, -аеш, -ае і размяра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

размеркава́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Асоба, якая размяркоўвае што-н.

2. Установа, якая ведае размеркаваннем каго-н. (раненых па шпіталях, дзяцей-сірот па дзіцячых дамах).

3. Магазін, які адпускае тавары па пэўных нормах (уст).

4. Прыстасаванне для размеркавання электрычнага току, газу, вады і пад.

Р. электраэнергіі.

размеркава́льны, -ая, -ае.

Які служыць для размеркавання чаго-н.

Р. пункт.

размеркава́ць, -мярку́ю, -мярку́еш, -мярку́е; -мярку́й; -меркава́ны; зак., каго-што.

1. Раздзяліць, падзяліць паміж кім-, чым-н., вызначыўшы кожнаму пэўную частку.

Р. прэмію.

2. Вызначыць паслядоўнасць чаго-н., размясціць у якой-н. паслядоўнасці.

Р. вучняў па класах.

3. Мяркуючы, падлічыць, вырашыць.

Правільна р. сямейны бюджэт.

4. Пра маладых спецыялістаў: накіраваць на працу пасля заканчэння навучальнай установы.

|| незак. размярко́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз.

разме́сці, -мяту́, -мяце́ш, -мяце́; -мяцём, -мецяце́, -мяту́ць; размёў, -мяла́, -мяло́; -мяці́; -ме́цены; зак., каго-што.

1. Метучы, расчысціць што-н. (ад чаго-н.).

Р. снег.

Ветрам размяло (безас.) сухое лісце.

2. перан. Разагнаць, раскідаць.

Вайна размяла́ нас па свеце.

3. перан. Расхапаць, разабраць.

Р. тавары за адзін дзень.

|| незак. размята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

разме́тчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Спецыяліст, які займаецца разметкай чаго-н.

Р. дэталей.

|| ж. разме́тчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

разме́ціць, -ме́чу, -ме́ціш, -ме́ціць; -ме́чаны; зак., што.

Расставіць значкі, меткі.

Р. шрыфты.

|| незак. размяча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. разме́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.; прым. разме́тачны, -ая, -ае.

Р. інструмент.

разме́шванне гл. размяшаць.

разме́шваць гл. размяшаць.

разміна́цца гл. размяцца.