Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

разупэ́ўніцца, -нюся, -нішся, -ніцца; зак., у чым.

Страціць упэўненасць у чым-н.

Р. ў сваіх меркаваннях.

|| незак. разупэ́ўнівацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. разупэ́ўненне, -я, н.

разупэ́ўніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак., каго (што) у чым.

Довадамі прымусіць каго-н. адмовіцца ад сваіх перакананняў, ад упэўненасці ў чым-н.

Р. у правільнасці рашэння задачы.

|| незак. разупэ́ўніваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. разупэ́ўненне, -я, н.

разуха́бісты, -ая, -ае (разм.).

1. Вельмі бойкі, развязны.

Р. хлопец.

2. Напоўнены грубай весялосцю, ліхацтвам.

Р. рогат.

|| наз. разуха́бістасць, -і, ж.

разу́цца, разу́юся, разу́ешся, разу́ецца; зак.

Зняць са сваіх ног абутак.

|| незак. разува́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

разу́ць, разу́ю, разу́еш, разу́е; -зу́ты; зак., каго-што.

Зняць з каго-, чаго-н. абутак.

Р. дзіця.

Р. правую нагу.

|| незак. разува́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

разую́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., каго-што.

Зняць з жывёлы паклажу, уюк.

Р. вярблюда.

|| незак. разую́чваць, -аю, -аеш, -ае.

разцо́вы гл. разец.

разыгра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. Пачаўшы іграць, натхніцца, захапіцца ігрой.

Артысты разыграліся.

2. Паступова ўзмацніцца, дасягнуць высокай ступені ў сваім праяўленні.

Апетыт разыграўся.

3. Адбыцца, здарыцца.

Пад раніцу разыгралася бітва.

|| незак. разы́грывацца, -аюся, -аешся, -аецца.

разыгра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго-што. Іграючы, выканаць (музычны твор, тэатральную п’есу).

Р. квартэт.

Р. ролю.

2. што. Згуляць, давесці шахматную партыю да канца.

3. што. Прысудзіць шляхам латарэі, жэрабя выйгрыш.

Р. дзесяць выйгрышаў.

4. каго (што). Жартуючы з каго-н., паставіць яго ў смешнае становішча (разм.).

Р. таварыша.

|| незак. разы́грываць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. ро́зыгрыш, -у, м. (да 3 і 4 знач.).

разы́нкі, -нак, адз. разы́нка, -і, ДМ -нцы, ж.

Сушаныя ягады вінаграду.

Пірог з разынкамі.

|| прым. разы́нкавы, -ая, -ае.