Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

разлучы́цца, -лучу́ся, -лу́чышся, -лу́чыцца; зак.

1. з кім і без дап. Расстацца, перастаць быць разам (пра блізкіх, сяброў).

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раз’яднацца (пра што-н. злучанае).

Правады разлучыліся.

|| незак. разлуча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. разлу́ка, -і, ДМу́цы, ж. і разлучэ́нне, -я, н.

разлучы́ць, -лучу́, -лу́чыш, -лу́чыць; -лу́чаны; зак., каго-што.

1. Прымусіць расстацца (блізкіх, сяброў); разысціся.

Вайна разлучыла родных.

2. Раздзяліць, аддзяліць што-н. ад чаго-н.

Р. канцы правадоў.

|| незак. разлуча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. разлучэ́нне, -я, н.

разлу́шчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., што.

Раскрыць (абалонку), расцерабіць, каб дастаць семя.

Р. арэх.

|| незак. разлу́шчваць, -аю, -аеш, -ае.

разлыга́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́ецца; зак.

Вызваліцца ад вяроўкі, якой быў залыганы; развязацца.

Конь разлыгаўся.

|| незак. разлы́гвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

разлыга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.

Зняць вяроўку з таго, хто быў залыганы.

|| незак. разлы́гваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. разлы́гванне, -я, н.

разлюбі́ць, -люблю́, -лю́біш, -лю́біць; -лю́блены; зак., каго-што.

Перастаць любіць каго-, што-н.

Р. жонку.

разлютава́цца, -ту́юся, -ту́ешся. -ту́ецца; -ту́йся; зак.

Прыйсці ў лютасць. дайсці да крайняй ступені жорсткасці: раз’юшыцца.

Мачыха так разлютавалася, што нельга было суняць.

разлютава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е: -ту́й; -тава́ны; зак., каго.

Прывесці ў лютасць.

Разлютавалі несправядлівыя нападкі.

разляга́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца: незак.

1. гл. разлегчыся.

2. Поўніцца звонкімі, пералівістымі гукамі.

Лес разлягаецца ад галасоў дзетвары.

разляжа́цца, -жу́ся, -жы́шся, -жы́цца; -жы́мся, -ле́жыце́ся, -жа́цца; -жы́ся: зак. (разм.).

Праляжаць вельмі доўга; праляжаўшы доўгі час, захацець ляжаць яшчэ даўжэй.

|| незак. разле́жвацца, -аюся, -аешся, -аецца.