Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

разле́зціся, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ле́зецца; разле́зся, -ле́злася; зак. (разм.).

Распасціся, разваліцца, звычайна намокшы.

Папера размокла і разлезлася.

разленава́цца, -ляну́юся, -ляну́ешся, -ляну́ецца; -ляну́йся; зак.

Стаць зусім лянівым, страціць ахвоту працаваць.

Р. за час адпачынку.

разлёт, -у, М -лёце, м.

1. гл. разляцецца.

2. Адлёт птушак у цёплыя краіны.

Р. птушак.

3. Контур, абрысы чаго-н. у выглядзе раскінутых, прыўзнятых крылаў.

Р. броваў.

4. Разгон, рух з паступова нарастаючай скорасцю; скорасць, набраная такім палётам, рухам.

Ударыцца з разлёту.

|| прым. разлётны, -ая, -ае (да 2—4 знач.).

разліва́льны, -ая, -ае.

Які служыць для разлівання чаго-н.

Разлівальная лыжка.

разлі́вачны, -ая, -ае (спец.).

Які прызначаны для разліўкі чаго-н.

Р. пункт.

разлі́к, -у, м.

1. гл. разлічыць, разлічыцца.

2. Плата за работу, паслугі і пад.

3. Намер, меркаванне.

Хітры р.

4. Карыслівыя намеры, меркаванні.

Матэрыяльныя разлікі.

5. Расплата, пакаранне.

Р. будзе суровы.

6. Беражлівасць у расходаванні сродкаў.

Жыць з разлікам.

7. Група байцоў, якая абслугоўвае гармату, мінамёт, кулямёт і пад.

Мінамётны р.

Брацца (прымацца) у разлік — улічвацца, брацца пад увагу.

Браць (узяць) у разлік — улічваць (улічыць), прымаць (прыняць) пад увагу.

Звесці разлікі з кім

1) узаемна разлічыцца грашамі;

2) адпомсціць каму-н. за абразу, знявагу.

|| прым. разліко́вы, -ая, -ае (да 2 знач.).

Р. месяц.

разліко́вы, -ая, -ае.

1. гл. разлік.

2. Які служыць для падлікаў, для абазначэння вылічэнняў.

Разліковая табліца.

3. Прызначаны для ўліку грашовых сродкаў, правядзення плацяжоў і іншых грашовых разлікаў.

Р. банк.

разліне́іць, -е́ю, -е́іш, -е́іць; -е́ены; зак., што.

Правесці на паперы лініі для пісання па іх або паміж імі.

Р. ліст паперы.

|| незак. разліне́йваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. разліне́йванне, -я, н.

разлітава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак., што (уст.).

Распаяць.

|| незак. разліто́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. разліто́ўванне, -я, н.

разлі́ты, -ая, -ае (спец.).

Які ахапіў вялікую паверхню чаго-н.

Р. бранхіт.

Разлітае пачырваненне.