Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ура́-патрыяты́зм, -у, м.

Паказны і шумны патрыятызм.

|| прым. ура́-патрыяты́чны, -ая, -ае.

урбанізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., што (кніжн.).

Сканцэнтраваць (канцэнтраваць) насельніцтва, матэрыяльнае і духоўнае жыццё ў гарадах.

|| наз. урбаніза́цыя, -і, ж.

|| прым. урбанізацы́йны, -ая, -ае.

урбані́зм, -у, м. (спец.).

1. Напрамак у мастацтве, які адлюстроўвае жыццё сучасных вялікіх гарадоў.

2. Напрамак у горадабудаўніцтве, які сцвярджае неабходнасць стварэння вялікіх гарадоў.

|| прым. урбаністы́чны, -ая, -ае.

урбані́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м. (кніжн.).

Прыхільнік, паслядоўнік урбанізму.

Мастак-у.

|| ж. урбані́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. урбані́сцкі, -ая, -ае.

у́рвіс, -а, мн. -ы, -аў, м. (разм.).

Свавольнік, вісус.

у́рна, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Пасудзіна, звычайна ў выглядзе вазы, для пахавання, захавання ў калумбарыі праху нябожчыкаў, падвергнутых спальванню.

2. Скрынка з вузкай адтулінай для апускання выбарчых бюлетэняў.

3. Спецыяльнае ёмішча, якое ўстанаўліваецца на вуліцах для смецця, акуркаў.

уро́блівацца гл. урабіцца.

уро́бліваць гл. урабіць.

уро́да, -ы, Д -дзе.

1. мн. -ы, уро́д, м. і ж. Чалавек з фізічным недахопам, брыдкім абліччам.

2. ж. Натура, характар; прырода.

Такая ўжо яго ў.

уро́к, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Вучэбная работа, зададзеная вучню.

Вывучыць у.

Не зрабіў урокаў.

Складаны ў.

На заўтра ў мяне многа ўрокаў.

2. Вучэбная гадзіна, прысвечаная асобнаму прадмету.

У. роднай мовы.

Званок на ў., з урока.

Зарабляць урокамі (даючы прыватныя ўрокі).

3. Работа, якая павінна быць выканана да пэўнага тэрміну (уст.).

Выканаць дзённы ў.

4. перан. Нешта павучальнае, з чаго можна зрабіць вывад на будучае.

Урокі гісторыі.

Атрымаць добры ў.

Гэта табе будзе ў. надалей.

Браць урокі чаго ў каго — вучыцца ў каго-н. прыватным чынам, не ў школе.

Браць урокі музыкі.

Даваць урокі — выкладаць асобным вучням, не ў школе.