Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

спа́зма, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

Сутарга, сутаргавае скарачэнне мышцаў.

Спазмы ў горле.

|| прым. спазматы́чны, -ая, -ае і спасты́чны, -ая, -ае.

спазна́цца, -на́юся, -на́ешся, -на́ецца; зак. (разм.).

1. Пазнаёміцца, здружыцца; блізка сысціся.

Нашы дзеці спазналіся ў школе.

2. з чым. Сутыкнуцца з чым-н., зведаць што-н.

С. з цяжкім жыццём.

|| незак. спазнава́цца, -знаю́ся, -знае́шся, -знае́цца; -знаёмся, -знаяце́ся, -знаю́цца.

спазна́ць, -зна́ю, -зна́еш, -зна́е; -зна́ны; зак.

1. што. Засвоіць, асэнсаваць з’явы рэчаіснасці, атрымаць уяўленне.

С. законы развіцця грамадства.

С. ісціну.

2. Набыць веды ў чым-н., пазнаць што-н.

С, як сканструяваны агрэгат.

3. і з дадан. Зазнаць, зведаць што-н. на ўласным вопыце, перажыць што-н.

С. нягоды і пакуты.

С, што такое вайна.

|| незак. спазнава́ць, -знаю́, -знае́ш, -знае́; -знаём, -знаяце́, -знаю́ць.

|| наз. спазнава́нне, -я, н.

спазне́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

Прыход, наступленне чаго-н. пазней устаноўленага часу.

Прыйсці на работу са спазненнем.

Цягнік прыйшоў са спазненнем.

спазні́цца, спазню́ся, спо́знішся, спо́зніцца; зак.

1. З’явіцца пазней, чым трэба.

С. на самалёт.

2. з чым, з інф. і без дап. Не паспець зрабіць што-н. своечасова.

Спазнілася падаць дакументы.

|| незак. спазня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

спаі́ць, спаю́, спо́іш, спо́іць; спо́ены; зак., каго (што).

1. Прывучыць да пастаяннага п’янства.

С. вёску.

2. Напаіць дап’яна.

С. хлопца.

|| незак. спо́йваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. спо́йванне, -я, н.

спа́йванне гл. спаяцца.

спа́йвацца гл. спаяцца.

спа́йваць гл. спаяць.

спа́йка, -і, ДМ спа́йцы, мн. -і, спа́ек, ж.

1. гл. спаяцца, спаяць.

2. Месца спайвання, злучэння частак чаго-н.

С. трубкі.

С. плеўры.

3. перан., адз. Цесная сувязь, яднанне людзей.

|| прым. спа́ечны, -ая, -ае.