Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

разжа́лаваць, -лую, -луеш, -луе; -луй; -лаваны; зак., каго (што).

Панізіць у чыне або ў пасадзе за якую-н. правіннасць.

Р. у радавыя.

|| наз. разжа́лаванне, -я, н.

разжа́ліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.

1. Падцацца пачуццю жалю, жаласці.

Р. ад кранальнага апавядання.

2. Пачаць занадта жаліцца.

Разжаліўся на свой лёс.

|| незак. разжа́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.

разжа́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак., каго-што.

Выклікаць у каго-н. пачуццё жалю.

|| незак. разжа́льваць, -аю, -аеш, -ае.

разжані́цца, -жаню́ся, -жэ́нішся, -жэ́ніцца; зак. (разм.).

Перастаць быць жанатым, развесціся¹.

|| незак. разжэ́ньвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

разжартава́цца, -ту́юся, -ту́ешся, -ту́ецца; -ту́йся; зак. (разм.).

Пачаць многа і з захапленнем жартаваць.

Разжартаваўся так, што не суняць.

разжы́так, -тку, м. (разм.).

У выразе: на разжытак — для таго, каб даць магчымасць разжыцца, наладзіць жыццё.

разжы́цца, -жыву́ся, -жыве́шся, -жыве́цца; -жывёмся, -жывяце́ся, -жыву́цца; зак. (разм.).

1. на чым і без дап. Нажыцца, разбагацець.

2. Пачаць жыць няблага, стаць матэрыяльна забяспечаным.

3. на што, чым, чаго. Дастаць, раздабыць што-н.

Р. на кніжкі.

|| незак. разжыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

раззбро́іцца, -ро́юся, -ро́ішся, -ро́іцца; зак.

1. Вызваліцца ад зброі, зняць з сябе зброю, а таксама знішчыць або скараціць узбраенне.

2. перан. Адмовіцца ад актыўных дзеянняў, страціць волю да барацьбы.

|| незак. раззбро́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. раззбрае́нне, -я, н.

Барацьба за р.

раззбро́іць, -ро́ю, -ро́іш, -ро́іць; -ро́ены; зак., каго-што.

1. Адабраць у каго-н. зброю, пазбавіць сродкаў узбраення.

Р. палонных.

2. перан. Пазбавіць магчымасці змагацца, пярэчыць і пад.

Ідэйна р. праціўніка.

|| незак. раззбро́йваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. раззбро́йванне, -я, н.

раззвані́ць, -званю́, -зво́ніш, -зво́ніць; зак., што, аб чым, пра што і з дадан. (разм.).

Расказаць усюды, усім.

Р. навіну.

Р. пра свой намер.

|| незак. раззво́ньваць, -аю, -аеш, -ае.