Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

разліва́льны, -ая, -ае.

Які служыць для разлівання чаго-н.

Разлівальная лыжка.

разлі́вачны, -ая, -ае (спец.).

Які прызначаны для разліўкі чаго-н.

Р. пункт.

разлі́к, -у, м.

1. гл. разлічыць, разлічыцца.

2. Плата за работу, паслугі і пад.

3. Намер, меркаванне.

Хітры р.

4. Карыслівыя намеры, меркаванні.

Матэрыяльныя разлікі.

5. Расплата, пакаранне.

Р. будзе суровы.

6. Беражлівасць у расходаванні сродкаў.

Жыць з разлікам.

7. Група байцоў, якая абслугоўвае гармату, мінамёт, кулямёт і пад.

Мінамётны р.

Брацца (прымацца) у разлік — улічвацца, брацца пад увагу.

Браць (узяць) у разлік — улічваць (улічыць), прымаць (прыняць) пад увагу.

Звесці разлікі з кім

1) узаемна разлічыцца грашамі;

2) адпомсціць каму-н. за абразу, знявагу.

|| прым. разліко́вы, -ая, -ае (да 2 знач.).

Р. месяц.

разліко́вы, -ая, -ае.

1. гл. разлік.

2. Які служыць для падлікаў, для абазначэння вылічэнняў.

Разліковая табліца.

3. Прызначаны для ўліку грашовых сродкаў, правядзення плацяжоў і іншых грашовых разлікаў.

Р. банк.

разліне́іць, -е́ю, -е́іш, -е́іць; -е́ены; зак., што.

Правесці на паперы лініі для пісання па іх або паміж імі.

Р. ліст паперы.

|| незак. разліне́йваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. разліне́йванне, -я, н.

разлітава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак., што (уст.).

Распаяць.

|| незак. разліто́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. разліто́ўванне, -я, н.

разлі́ты, -ая, -ае (спец.).

Які ахапіў вялікую паверхню чаго-н.

Р. бранхіт.

Разлітае пачырваненне.

разлі́ў, -лі́ву, м.

1. гл. разліць, разліцца.

2. Тое, што і паводка.

Р.

Дняпра.

|| прым. разліўны́, -а́я, -о́е.

разліўны́, -а́я, -о́е.

1. Які служыць, прызначаны для разліву (у 1 знач.).

Р. апарат.

2. Які прадаецца на разліў (у 1 знач.), які наліваецца ў посуд пакупнікоў

Р. квас.

разлі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., разалье́цца і разліе́цца; разліўся, -ліла́ся, -ло́ся; разліся; зак.

1. Выліцца часткова або поўнасцю; расплюхацца.

Малако разлілося.

2. Размеркавацца па розных пасудзінах (пра вадкасць).

3. Заліць якую-н. прастору, паверхню чаго-н., расцячыся; выйсці з берагоў.

Рака разлілася.

4. перан. Разысціся, разнесціся ва ўсе бакі, па ўсёй прасторы чаго-н., у межах чаго-н.

Разлілася песня ў прасторы.

|| незак. разліва́цца, -а́ецца.

|| наз. разлі́ў, -ліву, м. (да 2—4 знач.) і разліццё, -я́, н. (да 1—3 знач.).

Разліццё жоўці.