Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

страпяну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Страсянуцца, мімаволі ўздрыгнуць ад страху, узрушэння і пад.

С. ад нечаканасці.

Стаіць і не страпянецца (не зварухнецца). Сэрца страпянулася (пачало біцца мацней).

2. Хуткім рухам цела абтрэсціся (разм.).

Сабака страпянуўся ад вады.

страпяну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак., чым (разм.).

1. Парывістым рухам страсянуцца, кіўнуць галавою, валасамі і пад.

С. галавой.

2. Пра крылы: расправіць.

С. крыламі.

страпяці́ны гл. стрэпет.

страса́нне гл. стрэсці.

страса́ць гл. стрэсці.

страсе́нне, -я, н.

Захворванне галаўнога мозга ў выніку траўмы галавы.

стра́сны, -ая, -ае.

1. Пранікнуты моцным пачуццём, нястрымны ў сваім праяўленні.

Страсная прамова (прасякнутая натхненнем). Страсныя спрэчкі.

2. Які цалкам аддаецца якой-н. справе, моцна ахоплены чым-н.

С. калекцыянер.

С. барацьбіт за незалежнасць.

3. Здольны на моцнае каханне, страсць; палкі, гарачы.

С. чалавек.

С. пацалунак.

|| наз. стра́снасць, -і, ж.

страсці́ць гл. трасціць.

страсць, -і, мн. -і, -е́й, ж.

1. Нястрымнае каханне, моцнае пачуццёвая цяга, захапленне.

Загарэцца страсцю да каго-н.

2. Моцнае захапленне чым-н., аддача ўсіх сваіх душэўных сіл якой-н. справе; натхненне, уздым, запал.

Са страсцю гаварыць, выступаць.

3. Пастаянная прыхільнасць да чаго-н., моцная цяга да чаго-н.

С. да кніг.

Тэатр — мая с.

страсяну́цца, -сяну́ся, -сяне́шся, -сяне́цца; -сянёмся, -сеняце́ся, -сяну́цца; -сяні́ся; зак.

1. Здрыгнуцца, задрыжаць (ад моцных удараў, выбухаў).

Лісце на дрэвах страсянулася ад выбуху.

2. Скалануцца, уздрыгнуць ад страху, узрушэння і пад.

Дзіця страсянулася ад спалоху.

3. Страпянуцца, устаючы, выпростваючыся, абтрасаючыся і пад.

Сабака страсянуўся, вылезшы з будкі.