Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

смалі́ць², смалю́, сма́ліш, сма́ліць; сма́лены; незак.

1. каго-што. Апякаць агнём, чымсьці гарачым.

С. пальцы запалкай.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Абдаваць гарачынёй, прыпякаць (пра сонца).

Нясцерпна смаліць сонца.

3. каго-што. Абпальваючы агнём, знішчаць рэштку пуху, шэрсці і пад.

С. свінню.

С. качку.

4. што і без дап. Курыць (разм.).

Цэлы дзень дзед смаліць люльку за люлькай.

|| зак. абсмалі́ць, -смалю́, -сма́ліш, -сма́ліць; -сма́лены (да 1 і 3 знач.) і асмалі́ць, асмалю́, асма́ліш, асма́ліць; асма́лены (да 1 і 3 знач.).

|| наз. смале́нне, -я, н. (да 3 знач.).

смалі́ць³, смалю́, сма́ліш, сма́ліць; незак. (разм.).

Біць, сцябаць (дубцом, пугай).

С. пугаўём каня па клубах.

|| аднакр. сма́льнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

смалі́ць⁴, смалю́, сма́ліш, сма́ліць; незак. (разм.).

Страляць.

Цэлы дзень смаляць з вінтовак і аўтаматаў.

смалі́ць⁵, смалю́, сма́ліш, сма́ліць; незак. (разм.).

Хутка ехаць, спрытна рабіць што-н. і пад.

Азірнуўся, а дзед за мной смаліць верхам на кані.

Тодар смаліць пракос за пракосам, люба зірнуць.

смаль, -і, ж. (разм.).

Гар, гарэлае.

Пахне смаллю.

сма́льта, -ы, ДМ -льце, ж. (спец.).

Каляровае непразрыстае шкло ў выглядзе кубікаў або пласцінак, якое выкарыстоўваецца пры мазаічных работах.

Карціна са смальты.

|| прым. сма́льтавы, -ая, -ае.

смаля́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Смалісты кавалак дрэва.

Падпаліць дровы смаляком.

2. мн. Насычаная смалой драўніна хваёвых парод, якая выкарыстоўваецца як сыравіна для вырабу каніфолі, шкіпінару і пад.

смаля́нка, -і, ДМ -нцы, ж.

Тое, што і смолка (у 3 знач.).

смаляны́, -а́я, -о́е.

1. гл. смала.

2. Пра валасы: вельмі чорны і бліскучы.

Смаляная барада.

смаля́рня, -і, мн. -і, -рань і -рняў, ж.

Тое, што і смалакурня.