Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

страві́ць¹ гл. травіць².

страві́ць², страўлю́, стра́віш, стра́віць; стра́ўлены; зак., што.

Засвоіць у працэсе стрававання.

|| незак. стра́ўліваць, -аю, -аеш, -ае.

страж, -а, мн. -ы, -аў, м. (высок.).

Ахоўнік, абаронца.

С. закона.

С. парадку.

стра́жнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Ніжэйшы паліцэйскі чын у сельскай мясцовасці царскай Расіі.

Сельскі с.

стражэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; незак. (разм.).

Станавіцца больш строгім.

страказа́, -ы́, мн. страко́зы і (з ліч. 2, 3, 4) страказы́, страко́з, ж.

1. Перапончатакрылае насякомае з доўгім брушкам і дзвюма парамі празрыстых сеткавых крылаў.

2. перан. Жывая, вясёлая, непаседлівая дзяўчынка (разм.).

|| прым. страказі́ны, -ая, -ае.

страката́ць, стракачу́, страко́чаш, страко́ча; стракачы́; незак.

Утвараць строкат (пра насякомых, птушак); утвараць рэзкія кароткія і частыя гукі (пра матор, кулямёт і пад.).

Стракаталі конікі.

Сарока стракоча.

Стракатаў аўтамат.

|| наз. страката́нне, -я, н.

стракатня́, -і́, ж. (разм.).

Тое, што і строкат.

страка́ты, -ая, -ае.

1. Такі, паверхня якога пакрыта палоскамі, плямамі розных колераў; рознакаляровы.

Стракатая тканіна.

С. дыван.

2. перан. Які вылучаецца неаднароднасцю, разнастайны, з розных элементаў.

С. склад насельніцтва.

3. Плямісты, разнашэрсны (пра масць жывёл); рознага апярэння (пра птушак).

С. дзяцел.

С. конь.

|| наз. страка́тасць, -і, ж.

страка́цець, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ее; незак.

1. Вылучацца сваёй стракатасцю; пярэсціцца.

Удалечыні стракацее асенні лес.

2. чым або ад чаго. Быць стракатым ад чаго-н.

Луг стракацеў рамонкамі і смолкай.

2. Станавіцца стракатым.

Вуліца стракацела сцягамі.