Verbum

спе́лы, -ая, -ае.

1. Які паспеў, выспеў, стаў прыгодным для ўжывання.

С. яблык.

2. перан. Які дасягнуў вопытнасці, майстэрства (пра музыканта, артыста, мастака і пад.).

3. перан. Дасканалы, грунтоўна абдуманы; закончаны.

Спелыя думкі.

|| наз. спе́ласць, -і, ж.

спе́раду, прысл. і прыназ.

1. прысл. 3 пярэдняга боку.

Прышыла бант с.

2. прыназ. з Р. Выражае прасторавыя адносіны; ужыв. для ўказання на месца наперадзе чаго-н.

Ісці с. калоны.

спе́рма, -ы, ж. (спец.).

Рэчыва, якое выпрацоўваюць мужчынскія палавыя залозы і якое ўтрымлівае палавыя клеткі.

сперматазо́ід, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

Мужчынская палавая клетка чалавека, жывёл і некаторых раслін.

спе́рці¹, сапрэ́; зак. (разм.).

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Сціснуць, здушыць.

Дух спёрла (безас.).

|| незак. спіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

спе́рці², сапру́, сапрэ́ш, сапрэ́; сапро́м, сапраце́, сапру́ць; спёр, спе́рла; сапры́; спёрты; зак., каго-што (разм.).

1. Украсці.

С. грошы.

2. што. Ссунуць, сабраць у адно месца.

С. мэблю ў адзін пакой.

3. перан., каго. Прагнаць з пасады, службы.

С. з пасады старшыню.

спе́рціся, 1 і 2 ас. не ўжыв., сапрэ́цца; спёрся, спе́рлася; зак. (разм.).

Збіцца, стоўпіцца ў адным месцы.

С. ў адным пакоі.

|| незак. спіра́цца, -а́ецца.

спе́сціцца, спе́шчуся, спе́сцішся, спе́сціцца; зак.

Стаць распешчаным, капрызным.

спе́сціць гл. песціць.

спеў, спе́ву, мн. спе́вы, спе́ваў, м.

1. гл. спяваць.

2. Песня.

С. салаўя.

За рэчкай чуліся спевы дзяўчат.

3. Выкананне песень, арый і пад. як мастацтва.

Высокі ўзровень харавых спеваў.

|| прым. спе́ўны, -ая, -ае.