Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ратацы́йны, -ая, -ае.

Заснаваны на прынцыпе кручэння асобных дэталей.

Р. рухавік.

Ратацыйная машына.

рата́цыя, -і, ж.

1. Паслядоўнае чаргаванне, змена элементаў якой-н. структуры; абнаўленне складу каго-, чаго-н.

Р. песень на радыёстанцыі.

Р. кадраў.

Арганізатары турніру правялі ратацыю ўдзельнікаў.

2. Перыяд часу, на працягу якога ўсе палі якой-н. гаспадаркі павінны быць заняты культурамі ў адпаведнасці з севазваротам (спец.).

3. Ратацыйная друкарская машына.

|| прым. ратацы́йны, -ая, -ае.

Ратацыйная працэдура.

ра́тнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Воін, баец (уст. і высок.).

2. У царскай Расіі: радавы салдат дзяржаўнага апалчэння.

ра́тны, -ая, -ае (уст. і высок.).

Ваенны, баявы.

Р. подзвіг.

рато́к гл. рот.

рато́нда¹, -ы, ДМ -ндзе, мн. -ы, -то́нд іо́ндаў, ж. (спец.).

Круглы або паўкруглы невялікі будынак, звычайна з купалам.

|| прым. рато́ндавы, -ая, -ае.

рато́нда², -ы, ДМ -ндзе, мн. -ы, -то́нд і -аў, ж.

Верхняе цёплае жаночае адзенне без рукавоў у выглядзе доўгай накідкі, распаўсюджанае ў канцы 19 — пачатку 20 ст.

|| прым. рато́ндавы, -ая, -ае.

рату́нак, -нку, м.

Дапамога, абарона, выручка.

Прасіць ратунку.

Ратунку няма — пра вельмі моцную ступень праяўлення чаго-н.

ра́туша, -ы, мн. -ы, -туш, ж.

У некаторых еўрапейскіх краінах: орган гарадскога самакіравання, а таксама будынак, дзе ён размяшчаецца.

Гарадская р.

|| прым. ра́тушны, -ая, -ае.

ратыфікава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; зак. і незак., што.

Падвергнуць (падвяргаць) ратыфікацыі.