Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

спачува́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каму-чаму.

1. Адносіцца да каго-, чаго-н. са спачуваннем, жалем.

С. бацькоўскаму гору.

2. Добразычліва ставіцца да каго-, чаго-н.

С. маладзёжнаму руху.

спачыва́льня, -і, мн. -і, -лень і -льняў, ж. (уст.).

Спальня (звычайна ў палацы, у панскім доме і пад.).

спачы́н, -у, м.

1. Перапынак у працы для аднаўлення сіл.

2. перан. Смерць, супакой (высок.).

Вечны с.

спачы́нак, -нку, м.

Тое, што і спачын (у 1 знач.).

спачы́ць, -чну́, -чне́ш, -чне́; -чнём, -чняце́, -чну́ць; -чні́; зак.

1. Аднавіць свае сілы адпачываючы.

С. перад дарогай.

2. перан. Памерці (высок.).

|| незак. спачыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. спачыва́нне, -я, н. (да 1 знач.).

спая́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -я́ецца; зак.

1. Злучыцца шляхам паяння.

Канцы дроту спаяліся моцна.

2. перан. Злучыцца ў адно непарыўнае цэлае, зрабіцца дружнымі.

Дзіцячы калектыў хутка спаяўся.

|| незак. спа́йвацца, -аецца.

|| наз. спа́йванне, -я, н. і спа́йка, -і, ДМ спа́йцы, ж.

спая́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак.

1. што. Злучыць паяннем.

С. трубы.

2. перан., каго-што. Непарыўна звязаць, з’яднаць.

С. каманду.

|| незак. спа́йваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. спа́йванне, -я, н. і спа́йка, -і, ДМ спа́йцы, ж.

спекта́кль, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Пастаноўка, паказ п’есы ў тэатры.

Прэм’ера спектакля.

2. перан. Пра якое-н. незвычайнае здарэнне, відовішча, выпадак і пад.

Пара канчаць гэты с.!

спектр, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Сукупнасць усіх значэнняў якой-н. велічыні, што характарызуе сістэму або працэс.

Аптычны с.

2. Сукупнасць колеравых палос, якія атрымліваюцца пры праходжанні промня праз праламляльнае асяроддзе.

Сонечны с.

|| прым. спектра́льны, -ая, -ае.

спектра...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які мае адносіны да спектра (у 2 знач.), да спектральных прамянёў, напр.: спектраскапія, спектраметрыя, спектраграма.