Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

раялі́зм, -у, м. (кніжн.).

Прыхільнасць да каралеўскай улады, манархізм.

|| прым. раялі́сцкі, -ая, -ае.

раялі́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м. (кніжн.).

Прыхільнік каралеўскай улады, манархіст.

|| ж. раялі́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. раялі́сцкі, -ая, -ае.

рая́ль, -я, мн. -і, -яў, м.

Музычны клавішны інструмент з металічнымі струнамі, нацягнутымі па гарызанталі.

Іграць на раялі.

Вучыцца па класе раяля.

|| прым. рая́льны, -ая, -ае.

раяні́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што.

1. Зрабіць (рабіць) падзел на раёны (адміністрацыйныя, эканамічныя і пад.).

2. Размеркаваць (размяркоўваць), прызначыць (прызначаць) для пэўных раёнаў (спец.).

Р. сорт пшаніцы.

Насенне раяніраваных сартоў.

|| наз. раяні́раванне, -я, н.

розна... (а таксама разна...).

Першая састаўная частка складаных слоў у знач. розны, з розным (тым, што названа другой асновай), па-рознаму, напр.: рознаіменны, рознатыповы, рознасастаўны.

ро́ўна... (а таксама раўна...).

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) роўны, з роўным, напр.: роўнавугольны, роўнаразмешчаны, роўнарасстаўлены;

2) аднолькава, падобна, напр.: роўнавялікі, роўнадаступны, роўнамагчымы, роўнатрывалы.

рэ́мень, -меня і раме́нь, -мяня́, мн. рамяні́, рамянёў, м.

1. Доўгая паласа вырабленай скуры, моцнай тканіны, якая ўжыв. для звязвання, замацавання чаго-н., у якасці пояса, для перадачы руху ад шківа.

Сумка на рэмені.

Падперазацца рэменем.

Р. для вастрэння брытваў.

Прывадны р.

Прывязныя рамяні (у самалёце, аўтамашыне).

2. мн. Дзве злучаныя перамычкай палоскі скуры (або моцнай тканіны, заменніка) са спражкамі і ручкай для ўвязвання і пераноскі ручнога багажу.

Перавязаць клунак рамянямі.

|| памянш. раме́ньчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).

|| прым. раме́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Раменная вупраж.

Раменная пуга.

Раменная перадача.