Verbum

спахмурне́лы, -ая, -ае.

1. Пра з’явы прыроды: які зрабіўся хмурным, змрочным.

Спахмурнелае неба.

2. перан. Які стаў сумным, маркотным (пра чалавека, яго твар).

С. твар.

|| наз. спахмурне́ласць, -і, ж.

спахмурне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра з’явы прыроды: зрабіцца хмурным, змрочным.

Над лесам неба спахмурнела.

2. перан. Стаць сумным, невясёлым, маркотным.

Ад такой нечаканай навіны маці спахмурнела.

спахо́плівацца гл. спахапіцца.

спаце́лы, -ая, -ае.

1. Потны, пакрыты потам.

С. твар.

2. Запацелы, пакрыты вільгаццю.

Спацелыя шыбы.

|| наз. спаце́ласць, -і, ж.

спаце́ць гл. пацець.

спа́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., спі́цца; спа́лася; безас., незак.

Пра жаданне, магчымасць спаць.

На свежым паветры добра спіцца.

спаць, сплю, спіш, спіць; спім, спіце́, спяць; спаў, спа́ла; спі; незак.

1. Знаходзіцца ў стане сну.

Пара класціся с.

2. перан. Заціхнуць, быць бязлюдным; быць у стане спакою, нерухомасці.

Горад спіць.

Цёмнае возера спіць.

Вецер спіць.

3. перан. Быць пасіўным; бяздзейнічаць.

Трэба было не спаць, а рашуча дзейнічаць.

4. з кім. Знаходзіцца ў палавой сувязі з кім-н. (разм.).

С. з чужой жонкай — грэх.

◊

Спаць вечным сном — пра памёршага.

Спаць мёртвым сном — моцна спаць.

|| наз. спаннё, -я́, н. (да 1 знач.; разм.).

спача́тку, прысл.

1. Перш за ўсё; у першы момант.

С. падумай, а потым гавары.

2. Яшчэ раз; зноў.

Пачаць жыццё с.

спачува́льны, -ая, -ае.

1. Які выражае спачуванне каму-н. з прычыны гора, няшчасця, бяды і пад.

2. Спагадлівы.

С. чалавек.

|| наз. спачува́льнасць, -і, ж.

спачува́нне, -я, н.

1. Спагадлівыя адносіны да чыёй-н. бяды, гора, няшчасця; спагада.

Суседзі прыходзілі са сваімі спачуваннямі.

2. Добразычлівыя адносіны да каго-, чаго-н., маральная падтрымка.

Яго ўчынкі не знайшлі спачування ў сяброў.