Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

распалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак.

1. што. Прымусіць гарэць.

Р. вогнішча.

2. што. Моцна нагрэць агнём дачырвана.

Р. жалеза.

3. перан., каго-што. Выклікаць узбуджэнне.

Р. гнеў.

4. перан. Развязаць, распачаць (барацьбу, вайну).

Р. пажар вайны.

|| незак. распа́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. распа́льванне, -я, н.

распане́лы, -ая, -ае (разм.).

Які распанеў.

Р. хлопец.

распане́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак. (разм.).

Разгультаіцца, распусціцца; стаць пераборлівым.

Ну ты ўжо зусім распанеў.

распара́дак, -дку, м.

Устаноўлены парадак у якой-н. справе.

Р. дня.

Правілы ўнутранага распарадку.

распараджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. гл. распарадзіцца.

2. Кіраваць, ведаць кім-, чым-н.

У доме ўсім рспараджаецца бацька.

3. Весці сябе як гаспадар; камандаваць.

Р. ў чужой хаце.

распараджэ́нне, -я, н.

1. гл. распарадзіцца.

2. мн. -і, -яў. Загад, пастанова.

Аддаць р.

распарадзі́цца, -джу́ся, -дзі́шся, -дзі́цца; -дзі́мся, -дзіце́ся, -дзя́цца; зак.

1. Аддаць загад; загадаць.

Р. наконт адпраўкі экспедыцыі.

2. Паклапаціцца аб выкананні чаго-н. належным чынам.

Р. па-гаспадарску грашыма.

|| незак. распараджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. распараджэ́нне, -я, н.

распара́длівы, -ая, -ае.

Які ўмее добра кіраваць, распараджацца чым-н.

Р. начальнік.

|| наз. распара́длівасць, -і, ж.

распара́дчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Асоба, якая адказвае за даручаную ёй справу і непасрэдна кіруе ёй.

Р. работ.

|| ж. распара́дчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

|| прым. распара́дчыцкі, -ая, -ае.

распаро́цца гл. пароцца².