Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

аднаасо́бнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Селянін, які мае асобную, самастойную гаспадарку і не з’яўляецца членам сельскагаспадарчай арцелі.

|| ж. аднаасо́бніца, -ы, мн. -ніц.

|| прым. аднаасо́бны, -ая, -ае і аднаасо́бніцкі, -ая, -ае.

Аднаасобная гаспадарка.

аднаасо́бніцкі, -ая, -ае.

1. гл. аднаасобнік.

2. Уласцівы аднаасобніку.

Аднаасобніцкая псіхалогія.

|| наз. аднаасо́бніцтва, -а, н.

аднаасо́бны, -ая, -ае.

1. гл. аднаасобнік.

2. Які ажыццяўляецца адной асобай, належыць адной асобе.

Аднаасобная ўлада.

Аднаасобнае рашэнне.

аднабако́вы, -ая, -ае.

1. Які мае што-н. толькі з аднаго боку; які мае адзін бок.

А. драп.

2. Які закранае, ахоплівае толькі адзін бок.

Аднабаковае запаленне лёгкіх.

3. Які адбываецца толькі ў адным напрамку.

А. рух транспарту.

4. Які ажыццяўляецца адным бокам, адной асобай.

Аднабаковае спыненне ваенных дзеянняў.

5. перан. Які ахоплівае толькі адзін бок з’явы, дзейнасці, вузкі, абмежаваны.

Аднабаковае выхаванне дзяцей.

|| наз. аднабако́васць, -і, ж. (да 5 знач.).

аднабо́кі, -ая, -ае.

1. Такі, у якога адзін бок або адзін бок большы.

А. кавун.

2. перан. Аднабаковы паводле свайго дзеяння, накіраваны ў адзін бок.

А. падыход да вырашэння справы.

|| наз. аднабо́касць, -і, ж.

аднабо́ртны, -ая, -ае.

Пра верхняе адзенне: з гузікамі па краі аднаго борта і петлямі па краі другога.

А. пінжак.

аднаве́рац, -рца, мн. -рцы, -рцаў, м. (кніжн.).

Чалавек адной з кім-н. веры, рэлігіі.

|| ж. аднаве́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

аднаві́цель, -я, м.

Рэчыва, пры дапамозе якога выклікаецца рэакцыя аднаўлення (саставу, колеру і пад.).

А. для валасоў.

аднаві́цца, -наўлю́ся, -но́вішся, -но́віцца; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Прыйсці, вярнуцца да ранейшага нармальнага стану; адрадзіцца.

Аднавілася народная гаспадарка.

Аднавілася здароўе.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Прыпомніцца, зноў узнікнуць у памяці.

Ранейшыя малюнкі аднавіліся ў памяці.

3. Вярнуць сабе ранейшае службовае, прававое становішча.

А. на працы.

А. ў правах.

4. Пачацца зноў пасля перапынку.

Заняткі ў школе аднавіліся.

|| незак. аднаўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

аднаві́ць, -наўлю́, -но́віш, -но́віць; -но́ўлены; зак.

1. што. Вярнуць да ранейшага нармальнага стану.

А. краіну.

А. здароўе.

2. перан., каго-што. Нанава ўзнавіць, прыпомніць.

А. у памяці.

3. каго. Вярнуць каму-н. ранейшае прававое ці службовае становішча.

А. у правах каго-н.

4. што. Пачаць зноў перарванае дзеянне, адносіны.

А. дружбу.

|| незак. аднаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. аднаўле́нне, -я, н.

|| прым. аднаўле́нчы, -ая, -ае (да 1 знач.).

А. перыяд.