Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

распаго́дзіцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -дзіцца; безас., зак.

Пра наступленне яснага, пагоднага надвор’я.

К вечару распагодзілася.

|| незак. распаго́джвацца, -аецца.

распа́д гл. распасціся.

распада́цца гл. распасціся.

распадзе́нне гл. распасціся.

распазна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.

1. Вызначыць, пазнаць па якіх-н. прыкметах.

Р. хваробу.

2. Адрозніць, вылучыць сярод падобных.

3. Пазнаць у падрабязнасцях, дэталях.

Р. мясцовасць.

|| незак. распазнава́ць, -наю́, -нае́ш, -нае́; -наём, -наяце́, -наю́ць; -нава́й.

|| наз. распазна́нне, -я, н. і распазнава́нне, -я, н., прым. распазнава́льны, -ая, -ае.

Р. знак.

распакава́цца, -ку́юся, -ку́ешся, -ку́ецца; -ку́йся; зак.

1. Распакаваць свае рэчы (разм.).

Прыехаўшы дадому, распакаваліся.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вызваліцца ад упакоўкі, развязацца.

Пакет распакаваўся.

|| незак. распако́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. распако́ўванне, -я, н. і распако́ўка, -і, ДМо́ўцы, ж. (да 1 знач.).

распакава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; зак., што.

Вызваліць ад упакоўкі.

Р. багаж.

|| незак. распако́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. распако́ўванне, -я, н. і распако́ўка, -і, ДМо́ўцы, ж.

распаласава́ць гл. паласаваць.

распа́лачны, -ая, -ае.

Які прызначаецца, служыць для распальвання.

распалі́цца, -палю́ся, -па́лішся, -па́ліцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Моцна нагрэцца ад агню, жару.

Жалеза распалілася дачырвана.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачаць гарэць.

Дровы распаліліся.

3. перан. Моцна ўзрушыцца, расхвалявацца; разгневацца.

|| незак. распа́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.