Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

расхрапці́ся, -храпу́ся, -храпе́шся, -храпе́цца; -храпёмся, -храпяце́ся, -храпу́цца; расхро́пся, -рапла́ся, -ло́ся; -храпі́ся; зак. (разм.).

Пачаць моцна і доўга храпці.

расхрыста́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак. (разм.).

Шырока расхінуць на сабе адзенне.

|| незак. расхры́ствацца, -аюся, -аешся, -аецца.

расхрыста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -ры́станы; зак., што (разм.).

Шырока расхінуць адзенне.

|| незак. расхры́стваць, -аю, -аеш, -ае.

расху́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.

Раскруціць, раскрыць каго-, што-н. захутанае.

Р. дзіця.

Р. хустку.

|| незак. расху́тваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. расху́тацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак. расху́твацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. расху́тванне, -я, н.

расцалава́цца, -лу́юся, -лу́ешся, -лу́ецца; -лу́йся; зак.

Моцна, некалькі разоў пацалавацца адзін з адным.

|| незак. расцало́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

расцалава́ць, -лу́ю, -лу́еш, -лу́е; -лу́й; -лава́ны; зак., каго-што.

Моцна, некалькі разоў пацалаваць.

|| незак. расцало́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

расцані́ць, -цаню́, -цэ́ніш, -цэ́ніць; -цэ́нены; зак.

1. што. Вызначыць цану чаго-н.; ацаніць.

Р. тавар.

2. перан., каго-што. Вызначыўшы свае адносіны да каго-, чаго-н., даць ацэнку, ацаніць.

Р. чый-н. талент.

|| незак. расцэ́ньваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. расцэ́нка, -і, ДМ -нцы, ж. (да 1 знач.) і расцэ́ньванне, -я, н.; прым. расцэ́начны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Расцэначная ведамасць.

расцве́льваць гл. расцвяліць.

расцвісці́, -цвіту́, -цвіце́ш, -цвіце́; -цвіцём, -цвіцяце́, -цвіту́ць; расцві́ў, -віла́, -ло́; -цвіці́; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрыцца цветам, кветкамі; распусціцца.

Расцвілі вішні.

2. перан. Дасягнуць росквіту фізічных і духоўных сіл.

Дзяўчына расцвіла.

3. перан. Дасягнуць высокага развіцця, працвітання.

Талент пісьменніка расцвіў.

|| незак. расцвіта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. расцвіта́нне, -я, н. і ро́сквіт, -у, м.

расцвы́ркацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак. (разм.).

Пачаць доўга, бесперастанку цвыркаць.

Расцвыркаўся цвыркун.