распу́ста, -ы, ДМ -сце, ж.
1. Распусны лад жыцця.
Кінуцца ў распусту.
2. Свавольства, раздуранасць, адсутнасць дысцыпліны.
Залішняя распешчанасць вядзе да распусты.
3. ДМ -сту, Т -ам, м.; ДМ -сце, Т -ай (-аю), ж., мн. -ы, -пу́ст і -аў. Пра таго, хто разбэсціўся, раздурэў (разм.).
Не хлапец, а р.
распусці́цца, -пушчу́ся, -пу́сцішся, -пу́сціцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раскрыцца, разгарнуцца, пакрыцца лістамі (пра пупышкі, кветкі, лісты).
Распусціліся бярозы.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Расплесціся, развіцца (пра што-н. заплеценае).
Косы распусціліся.
3. Пачаць весці сябе непрыстойна; стаць недысцыплінаваным (разм.).
Распусціліся дзеці без бацькі.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Перайсці ў вадкі стан.
Масла распусцілася на патэльні.
5. Разысціся, растварыцца ў вадзе.
У гарачай вадзе цукар хутка распусціўся.
|| незак. распуска́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. распуска́нне, -я, н.
распусці́ць, -пушчу́, -пу́сціш, -пу́сціць; -пу́шчаны; зак.
1. каго-што. Адпусціць (многіх), вызваліўшы ад абавязкаў. заняткаў і пад.
Р. вучняў на час канікул.
2. Расфарміраваць, ліквідаваць.
Р. часовую камісію.
3. што. Развязаць, разгарнуць што-н. звязанае, скручанае, сцягнутае.
Р. парусы.
Р. косы.
Р. парасон.
4. што. Раскідаць што-н. вязанае.
Р. шкарпэткі.
5. каго-што. Знізіўшы патрабавальнасць, строгасць, дапусціць да свавольства, зрабіць дуроным, недысцыплінаваным (разм.).
Р. дзяцей.
6. што. Прымусіць растварыцца ў якой-н. вадкасці (разм.).
Р. фарбу ў вадзе.
7. што. Растапіць.
Р. масла.
8. што. Расказаць многім (чуткі, плёткі; разм.. неадабр.).
Р. чуткі.
|| незак. распуска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. распуска́нне, -я, н. і ро́спуск, -у, м. (да 1 знач.).
распу́тацца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -аецца; зак.
Вызваліцца ад пута.
Конь распутаўся.
|| незак. распу́твацца, -аецца.
распу́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны: зак., каго-што.
Вызваліць ад пута, путаў.
Р. каня.
|| незак. распу́тваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. распу́тванне, -я, н.
распу́хлы, -ая, -ае.
1. Які распух.
Распухлая рука.
2. перан. Які моцна павялічыўся ў памерах, аб’ёме (разм.).
Р. штат.
|| наз. распу́хласць, -і, ж.
распу́хнуць, -ну, -неш, -не; распу́х. -хла; -ні; зак.
1. Моцна апухнуць; ацячы.
Нага распухла.
2. перан. Павялічыцца ў памерах (разм.).
Папка распухла ад папер.
|| незак. распуха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. распуха́нне, -я, н.
распу́шчаны, -ая, -ае.
1. Недысцыплінаваны.
Р. хлапец.
2. Які свабодна па́дае, не сабраны разам (пра валасы).
Распушчаныя валасы.
|| наз. распу́шчанасць, -і, ж. (да 1 знач.).
распылі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв.. -пы́ліцца; -пы́лены; зак.
1. Рассеяцца. распырскацца, разляцецца (пра парашок. вадкасць і пад.).
2. перан. Разбіцца, рассеяцца на дробныя групы.
Сілы праціўніка распыліліся.
|| незак. распыля́цца, -я́ецца.
|| наз. распыле́нне, -я, н.