Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

распашо́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

Кароткая без гузікаў кашулька для груднога дзіцяці з разрэзам на спіне або на грудзях.

распая́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -я́ецца; зак.

Расплавіцца на тым месцы, дзе спаяны.

|| незак. распа́йвацца, -аецца.

распая́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак.

Расплавіць на месцы, дзе спаяна.

распераза́цца, -перажу́ся, -пяра́жашся, -пяра́жацца; расперажы́ся; зак.

1. Зняць з сябе тое, чым быў падперазаны (пояс, рэмень і пад.).

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Развязацца, расшпіліцца (пра пояс; разм.).

3. перан. Перастаць стрымліваць сябе; стаць недысцыплінаваным, нахабным.

|| незак. распяра́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.

распераза́ць, -перажу́, -пяра́жаш, -пяра́жа; -перажы́; -пераза́ны; зак., каго-што.

Зняць, развязаць тое, чым быў падперазаны (пояс, рэмень і пад.).

Дзед расперазаў кажух.

распе́рці гл. распіраць.

распе́сціцца, -пе́шчуся, -пе́сцішся, -пе́сціцца; зак. (разм.).

Стаць занадта спешчаным, капрызным, распусным.

|| незак. распе́шчвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

распе́сціць, -пе́шчу, -пе́сціш, -пе́сціць; -пе́шчаны; зак., каго-што.

Сапсаваць празмернымі пяшчотамі; зрабіць пешчаным, капрызным, распусным.

Р. дзяцей.

|| незак. распе́шчваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. распе́шчванне, -я, н.

распе́ў, -пе́ву, м.

1. Працяжны напеў, мелодыя як характэрная рыса спеву.

2. Своеасаблівы прынцып будовы мелодыі, характэрны для старадаўняга царкоўнага спявання.

Р. малітвы.

3. Працяжнае, напеўнае вымаўленне слоў пры чытанні, размове.

Словы ён вымаўляе крыху з распевам.

|| прым. распе́ўны, -ая, -ае.

распе́цца, -пяю́ся, -пяе́шся, -пяе́цца; -пяёмся, -пеяце́ся, -пяю́цца; зак.

1. Прапеўшы некаторы час, запець лёгка і свабодна.

2. Пачаўшы пець, захапіцца спевамі.

|| незак. распява́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.