Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

струме́ністы, -ая, -ае.

1. Які складаецца са струменяў, у выглядзе струменяў.

Струменістая ручаіна.

2. Які струменіцца (паэт.).

Струменістая смуга.

струме́ніцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ніцца; незак.

Ліцца, цячы, распаўсюджвацца струменямі; пашырацца, вылучацца (пах, святло і пад.).

Пад мостам с. рэчка.

Ад яблынь струменіўся прыемны водар.

струме́ніць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ніць; незак., што і без дап.

Цячы струменем, струменямі; пашыраць, вылучаць (пах, святло і пад.).

Ручаёк струменіць з-пад арэхавага куста. 3 лесу струменіць пах смалы (перан.: вылучае пах).

струме́нь, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Вузкі паток вадкасці, святла, газу і інш.

С. вады.

Паветраны с.

2. перан., чаго або які. Напрамак, рыса дзейнасці ў чым-н.

Гумарыстычны с. у творчасці паэта.

струна́, -ы́, мн. стру́ны і (з ліч. 2, 3, 4) струны́, струн, ж.

1. Пругкая нітка (з металу, капрону і пад.) у музычных інструментах, якая пры вібрацыі звініць.

Цымбальныя струны.

2. Нітка, вяроўка і пад., нацягнутыя на што-н. і выкарыстаныя ў розных прыстасаваннях (спец.).

Струны тэніснай ракеткі.

3. перан., чаго або якая. Асаблівасць, якасць характару.

Лепшыя струны душы.

Слабая струна — найбольш чуллівая, уражлівая асаблівасць характару.

|| памянш. стру́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

У струнку стаць або выцягнуцца (разм.) — прама, навыцяжку, апусціўшы рукі па швах.

|| прым. стру́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

С. аркестр.

струп, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Сухая скарынка, якая зацягвае рану пры зажыванні.

|| прым. стру́павы, -ая, -ае.

струпяне́лы, -ая, -ае (разм.).

1. Які стаў трупам.

2. перан. Які спужаўся, скамянеў ад страху.

струпяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак. (разм.).

1. Стаць трупам; памерці.

2. перан. Вельмі спужацца, страціць прытомнасць ад страху.

стру́сіць гл. трусіць.

струхле́лы, -ая, -ае.

Які ператварыўся ў парахню; сатлелы, гнілы.

С. хлеў.

|| наз. струхле́ласць, -і, ж.