Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

спарава́льны, -ая, -ае.

Які служыць для спаравання, мае адносіны да спаравання; злучны.

С. пункт.

С. перыяд.

спарава́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ру́ецца; зак.

Пра жывёл: злучыцца.

|| незак. спаро́ўвацца, -аецца; наз. спаро́ўванне, -я, н.

спарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак., каго.

Пра жывёл: звесці для злучкі; злучыць.

|| незак. спаро́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. спарава́нне, -я, н.

спарадзі́ць, -раджу́, -ро́дзіш, -ро́дзіць; -ро́джаны; зак.

1. каго (што). Нарадзіць, даць жыццё каму-н.

С. сына.

2. перан., каго-што. З’явіцца прычынай узнікнення чаго-н., стаць крыніцай чаго-н.

Замоўчванне фактаў спарадзіла чуткі.

|| незак. спараджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. спараджэ́нне, -я, н.

спара́дкаваць гл. парадкаваць.

спарады́чны, -ая, -ае (кніжн.).

Непастаянны, выпадковы, які праяўляецца нерэгулярна.

Спарадычная з’ява.

|| наз. спарады́чнасць, -і, ж.

спаражні́цца, -ражню́ся, -ро́жнішся, -ро́жніцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць парожнім, пустым.

Пасуда спаражнілася.

2. Выдаліць з арганізма рэшткі ператраўленай ежы (разм.).

3. Пазбавіцца ад цяжарнасці шляхам выдалення плода (разм.).

|| незак. спаражня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

спаражні́ць, -ражню́, -ро́жніш, -ро́жніць; -ро́жнены; зак., што.

Зрабіць парожнім, пустым.

С. збан.

|| незак. спаражня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. спаражне́нне, -я, н.

спаралізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак., каго-што.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Давесці да стану паралічу.

Ногі спаралізавала (безас.).

2. перан. Пазбавіць магчымасці дзейнічаць, аслабіць праяўленне чаго-н.

Страх спаралізаваў яе.

С. сілы ворага.

спарахне́лы, -ая, -ае.

1. Які згніў, ператварыўся ў труху.

Спарахнелыя дошкі.

2. перан. Пра чалавека: састарэлы, драхлы.

|| наз. спарахне́ласць, -і, ж.