Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

супрацоўнічаць, ; незак.

  1. Працаваць сумесна з кім-н., удзельнічаць у агульнай справе.

  2. Быць супрацоўнікам (у 2 знач.).

    • С. у газеце.

|| наз. супрацоўніцтва, .

супраць...

Першая частка складаных слоў са знач. які процідзейнічае чаму-н., напр. супрацьалкагольны, супрацьболевы, супрацьгніласны.

супраць і супроць, прысл. і прыназ.

  1. прысл. На процілеглым баку ад каго-, чаго-н., прама перад кім-, чым-н.

    • Дом кнігі, а с. — Палац спорту.
    • Сядзець с.
  2. прысл. Наперакор, насуперак каму-, чаму-н.

    • Галасаваць с.
  3. каго-чаго, прыназ. Указвае на прадмет або асобу, перад якімі на процілеглым баку хто-, што-н. знаходзіцца.

    • Хата стаіць с. школы.
  4. прыназ. Насустрач руху чаго-н.

    • Ісці с. ветру.
    • Плысці с. цячэння.
  5. каго-чаго, прыназ. Для барацьбы з кім-, чым-н.

    • Лякарства с. грыпу.
    • Сродак с. камароў і маскітаў.
  6. чаго, прыназ. Ужыв. для ўказання на тэрмін, адрэзак часу, перад якім што-н. адбываецца ці павінна адбыцца.

    • С. ночы ехаць нельга.
  7. каго-чаго, прыназ. Ужыв. для выражэння параўнальных адносін.

    • Рост прадукцыйнасці працы с. мінулага года.
  8. у знач. вык. Не згодзен (разм.).

    • Ты згодзен? — Не, я с.

супрацьатамны, .

Прызначаны для абароны ад атамнай зброі.

супрацьзаконны, .

Які супярэчыць закону.

  • С. ўчынак.

|| наз. супрацьзаконнасць, .

супрацьзачаткавы, .

Прызначаны для прадухілення цяжарнасці.

  • С. сродак.

супрацьлеглы, .

  1. Размешчаны насупраць.

    • С. бераг ракі.
  2. Які карэнным чынам адрозніваецца ад чаго-н., не сумяшчальны з чым-н.

    • Супрацьлеглыя паняцці.

|| наз. супрацьлегласць, .

супрацьпаветраны, .

Прызначаны для барацьбы з авіяцыяй праціўніка або для абароны ад яе.

  • Супрацьпаветраная абарона.

супрацьпаказанне, , н. (спец.).

  1. Паказанне, якое супярэчыць іншаму паказанню.

  2. Спецыяльная заўвага, якая ўказвае на шкоднасць прымянення якога-н. лякарства, лячэння.

    • С. да прымянення антыбіётыкаў.

супрацьпаказаны, .

Такі, якому ёсць супрацьпаказанне; недапушчальны для ўжывання.

  • Супрацьпаказаныя лякарствы.

|| наз. супрацьпаказанасць, .