Verbum

ча́паць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

Ісці павольна, не спяшаючыся.

Давялося ч. звыш дваццаці кіламетраў.

чапа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. каго-што. Дакранацца, датыкацца да каго-, чаго-н.

Не чапай рукамі!

2. што. Браць, карыстацца (разм.).

Не чапай майго нічога.

3. каго-што. Закранаць, турбаваць каго-н.; крыўдзіць (разм.).

Не чапай яго, няхай спіць.

4. каго-што. Умешвацца ў чые-н. справы; перашкаджаць каму-н. (разм.).

Не чапай дзяцей, хай гуляюць.

5. каго-што. Знішчаць, вынішчаць; прыносіць шкоду каму-, чаму-н.

Нельга ч. птушыныя гнёзды.

6. Нападаць на каго-, што-н.

Воўк падышоў блізка, але авечак не чапаў.

чапе́льны гл. чапяла.

чапе́ц, -пца́, мн. -пцы́, -пцо́ў, м.

Лёгкі галаўны ўбор у выглядзе шапачкі, завязанай пад барадой, які раней насілі замужнія жанчыны.

|| памянш. чэ́пчык, -а, мн. -і, -аў, м.

чапі́цца, чаплю́ся, чо́пішся, чэ́піцца; незак. (разм.).

1. Зачэплівацца за што-н.

2. перан. Прыдзірацца, прыставаць да каго-н.

Чаго ты чэпішся да яго?

чапі́ць, чаплю́, чэ́піш, чэ́піць; зак., каго-што і чаго (разм.).

Закрануць, зачапіць.

Куля чапіла косць нагі.

ча́пля, -і, мн. -і, -яў, ж.

Вялікая балотная птушка сямейства галянастых з вялікай дзюбай і доўгай шыяй.

чапля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; незак.

1. за каго-што. Кранаць, датыкацца, зачэпліваючы што-н.

Кузаў машыны чапляўся за галіны.

2. за каго-што. Хапацца, трымацца за што-н.; падчэплівацца, павісаць на чым-н.

Ч. на плот.

Дзяцел чапляецца кіпцюрамі за кару.

Ч. на падножку трамвая.

3. перан., за што. Імкнуцца любым чынам утрымаць, зберагчы што-н.; выкарыстаць усе сродкі, магчымасці для дасягнення чаго-н.

Усё старое ўпарта чапляецца за жыццё.

4. перан. Прыдзірацца да каго-, чаго-н.; прыставаць да каго-н.; назаляць (разм.).

Чаго ты да мяне чапляешся?

|| наз. чапля́нне, -я, н.

чапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак.

1. за каго-што. Тое, што і чапляцца (у 1 знач.).

2. што. Падчэпліваць, браць чым-н. вострым.

Ч. скварку на відэлец.

3. што на што. Вешаць (разм.).

Ч. фіранкі.

4. што. Надзяваць што-н. (разм.).

Ч. акуляры.

5. Тое, што і чапляцца (у 4 знач.).

|| наз. чапля́нне, -я, н.

чапра́к, -у́, м.

Найбольш тоўстая і моцная частка скуры на спіне жывёлы, што ідзе на выраб падэшвы і на тэхнічныя патрэбы.

|| прым. чапра́чны, -ая, -ае.