Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

саля... (гл. соле...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужыв. замест «соле...», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр.: салявар, саляварня, салявоз, салякоп, саляносны (басейн), саляпромысел, саляфабрыка.

со́ла.

1. нескл., н. Музычны твор або яго частка, прызначаная для выканання адным музыкантам, спеваком або танцорам.

С. для цымбалаў з аркестрам.

2. нескл., н. Выкананне такога твора адным чалавекам.

С. на баяне.

3. прысл. Без удзелу каго-н., асобна ад іншых (пра выкананне музычных твораў, танцаў).

Танцаваць, пець с.

|| прым. со́льны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

со́лад, -у, М -дзе, м.

Брадзільны прадукт, падрыхтаваны з прарошчанага, высушанага і змолатага зерня хлебных злакаў, які ўжыв. для вырабу спірту, піва, квасу і пад.

Ячменны с.

|| прым. со́ладавы, -ая, -ае.

соле... (а таксама саля...).

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які мае адносіны да солі¹ (у 1 і 3 знач.), напр.: солеварэнне, солездабытчык, солезмяшчальнасць, соленасычанасць, солепрамысловасць, солераспрацоўкі, солерастваральнік, солеўтваральны.

солеварэ́нне, -я, н.

Здабыванне солі выварваннем яе з вады.

|| прым. салява́рны, -ая, -ае.

соль¹, -і, мн. со́лі, -ей, ж.

1. адз. Белае крышталічнае рэчыва з вострым характэрным смакам, ужыв. як прыправа да стравы.

Сталовая с.

2. перан., адз. Тое, што надае асаблівы інтарэс, вастрыню чаму-н.

У гэтым якраз і ўся с. паэмы.

3. Хімічнае злучэнне, прадукт поўнага або частковага замяшчэння вадароду кіслаты металам (спец.).

Берталетава с.

Падсыпаць солі — добра даняць, дапячы каму-н. іроніяй, едкім словам.

Пуд солі з’есці з кім-н. — добра і даўно ведаць каго-н. (разм.).

|| прым. салявы́, -а́я, -о́е (да 1 і 3 знач.) і саляны́, -а́я, -о́е (да 1 і 3 знач.).

соль², нескл., н.

Пяты гук музычнай гамы, а таксама нота, якая абазначае гэты гук.

соль³, -я, мн. -і, -яў, м.

Грашовая адзінка Перу.

со́льны гл. сола.