Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

бяда́, -ы́, ДМ -дзе́, мн. бе́ды і (з ліч. 2, 3, 4) бяды́, бед, ж.

1. Няшчасце, гора.

Дапамагчы ў бядзе.

Беды цярпець — каменнае сэрца мець (прыказка). Б. па бядзе як па нітачцы ідзе (прыказка).

2. Нястача, галеча.

У хаце — б.

3. у знач. вык. Дрэнна; непрыемна.

Б. мне з ім.

Бяда вялікая (разм.) — не мае значэння, няважна.

Бядой латаны (разм.) — вельмі бедны.

Далей ад бяды (разм.) — пра нежаданне ўвязвацца ў непрыемную гісторыю.

Такой бяды; толькі (той) бяды (разм.) — не мае значэння.

бяда́к, бедака́, мн. бедакі́, бедако́ў, м. (разм.).

Бяздольны, няшчасны, гаротны чалавек.

|| ж. бяда́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.

|| прым. бяда́цкі, -ая, -ае.

Год цяжкі, б.

бядне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

1. Траціць сваё багацце, станавіцца бедняком (у 1 знач.).

2. Траціць што-н., спусташацца, мізарнець.

Рака бяднее на рыбу.

Фантазія бяднее (перан.).

|| зак. абядне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е і збядне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.

бядно́та, -ы, ДМо́це, ж. (разм.).

1. Беднасць, галеча, убогасць.

2. зб. Бедныя людзі, жабракі.

бядня́к, бедняка́, мн. беднякі́, бедняко́ў, м.

1. Незаможны, бедны чалавек.

2. Бедны селянін, якога эксплуатавалі багачы (гіст.).

|| ж. бядня́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.

|| прым. бядня́цкі, -ая, -ае.

бядня́цтва, -а, н., зб.

Бедныя людзі, бедната.

бядо́та, -ы, ДМо́це, мн. -ы, -до́т, ж. (разм.).

1. Гора, бяда, бедства.

2. Матэрыяльныя нястачы, беднасць.

Жыў ён у бясконцай бядоце.

|| прым. бядо́тны, -ая, -ае.

Бядотнае становішча.

бядро́, -а́, мн. бёдры, -аў, н.

Частка нагі ад таза да калена.

Насіць спадніцу на бёдрах.

|| прым. бядро́вы, -ая, -ае.

Бядровая косць.