Verbum

ча́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Пэўная доля чаго-н. цэлага.

Разрэзаць пірог на дзве часткі.

Ч. вучняў займалася ў другую змену.

2. Прадмет як састаўны элемент якога-н. цэлага арганізма, механізма.

Запасныя часткі машын.

Часткі цела.

3. Кампазіцыйны адрэзак, раздзел літаратурнага, музычнага і пад. твора.

Аповесць у дзвюх частках.

Ч. сюіты.

4. Аддзел якой-н. установы, асобная галіна кіравання.

Загадчык навучальнай часткі.

○

Часткі свету — асобныя мацерыкі або вялікія ўчасткі іх тэрыторыі разам з бліжэйшымі да іх астравамі (пра Еўропу, Азію, Афрыку, Аўстралію, Амерыку, Антарктыду).

ча́сткавы, -ая, -ае.

Які складаецца з частак, долей, долек.

частко́вы, -ая, -ае.

Няпоўны, які датычыцца толькі часткі чаго-н., распаўсюджаны толькі на частку каго-, чаго-н.

Ч. рамонт.

Частковае вызваленне ад падатку.

|| наз. частко́васць, -і, ж.

часто́тнасць, -і, ж. (спец.).

Паказчык частаты (у 2 знач.) чаго-н.

Вызначыць ч. ужывання асобных слоў.

ча́сты, -ая, -ае.

1. Які складаецца з блізка размешчаных адзін каля аднаго аднародных прадметаў, частак; густы.

Ч. штыкетнік.

Ч. дождж.

2. Размешчаны на невялікай адлегласці адзін ад аднаго.

Частыя тралейбусныя прыпынкі.

3. Які складаецца з хуткіх рухаў, гукаў і пад., што ідуць адзін за адным.

Ч. пульс.

Чуліся частыя адрывістыя гукі.

4. Які паўтараецца праз кароткія прамежкі часу.

Частыя сустрэчы.

|| наз. частата́, -ы́, ДМ -таце́ (да 2 і 3 знач.).

часуча́, -ы́, ж.

Шчыльная шаўковая тканіна палатнянага перапляцення, звычайна жаўтавата-пясочнага колеру.

|| прым. часучо́вы, -ая, -ае.

часці́к, -у́, м.

Рыба, якую ловяць сеткай з дробнымі ячэйкамі ў паўднёвых рыбапрамысловых раёнах.

|| прым. часціко́вы, -ая, -ае.

Часціковыя кансервы.

часці́на, -ы, мн. -ы, -цін, ж. (разм.).

Тое, што і частка (у 1—3 знач.); вялікая, значная частка чаго-н.

○

Часціны мовы — лексіка-граматычныя разрады слоў, якія характарызуюцца агульнымі лексічнымі і граматычнымі адзнакамі, агульнасцю асноўных сінтаксічных функцый у сказе.

часці́ца, -ы, мн. -ы, -ці́ц, ж.

1. У граматыцы: службовае слова, якое не мае самастойнага значэння, а выражае розныя сэнсавыя, мадальныя і эмацыянальныя адценні слоў, словазлучэнняў і сказаў.

2. Элементарная частка ў складзе якога-н. рэчыва (спец.).

часці́ць, чашчу́, часці́ш, часці́ць; часці́м, часціце́, часця́ць; незак. (разм.).

Вельмі хутка, часта (часцей, чым трэба) выконваць якія-н. дзеянні, рухі і пад.