Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

участко́вы, -ая, -ае.

1. гл. участак.

2. у знач. наз. участко́вы, -ага, мн. -ыя, -ых, м. Тое, што і ўчастковы ўпаўнаважаны, участковы інспектар (разм.).

учасці́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -і́цца; зак.

Стаць больш частым (у 3 і 4 знач.).

Учасціліся раннія замаразкі.

Рытм сэрца ўчасціўся.

|| незак. учашча́цца, -а́ецца.

|| наз. учашчэ́нне, -я, н.

учасці́ць, -ашчу́, -асці́ш, -асці́ць; -асці́м, -асціце́, -асця́ць; -а́шчаны; зак., што.

Зрабіць больш частым.

У. абарачальнасць аўтобусаў.

У. рытм руху.

|| незак. учашча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. учашчэ́нне, -я, н.

учо́ра, прысл.

1. У дзень перад сённяшнім.

2. у знач. наз., нескл., н. Учарашні дзень.

У. не дагоніш, ад заўтра не ўцячэш (прыказка).

учо́т, -у, М учо́це, м.

Тое, што і улік (у 2 знач.).

Стаць на прафсаюзны ў.

Зняцца з учоту.

|| прым. учо́тны, -ая, -ае.

У. лісток.

учо́тчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Асоба, якая вядзе ўлік чаго-н.

У. палявой брыгады.

|| ж. учо́тчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

учубкі́, прысл.

У выразе: узяцца ўчубкі (разм.) —

1) учапіцца адзін аднаму ў валасы, пер’е;

2) пачаць бурна спрачацца з кім-н.

З-за дробязі, а ў. узяліся.

учу́ць, -у́ю, -у́еш, -у́е; -у́й; -у́ты; зак., што і з дадан. (разм.).

1. Успрыняць слыхам, пачуць.

У. далёкую гамонку.

2. Улавіць, зразумець тое, што гавораць.

Прабач, я не ўсё ўчуў, што ты сказаў.

3. Улавіць нюхам, чуццём.

Звер учуў небяспеку.

У. добразычлівасць у голасе.

учы́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.

Дзеянне, учыненае кім-н., тое, што здзейснена кім-н.

Смелы ў.

учыні́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ы́ніцца; зак. (разм.).

Здарыцца, адбыцца.

Што там такое ўчынілася, што быў крык?

|| незак. учыня́цца, -я́ецца.