Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

даказальны, .

Які можа быць даказаны.

  • Д. тэзіс.

|| наз. даказальнасць, .

даказаць, ; зак.

  1. Пацвердзіць якое-н. палажэнне фактамі.

    • Ён даказаў правільнасць сваіх меркаванняў.
    • Д. сваю адданасць справе.
  2. Дагаварыць да канца.

    • Дайце яму д. сваю прамову.
  3. Зрабіць данос, нагаварыць на каго-н. (разм.).

  4. (часцей з адмоўем «не»), Зраўняцца з кім-н. у чым-н., зрабіць так, як не зробіць ніхто (разм.).

    • Мая жонка пячэ такія пірагі, што і іншы кандытар не дакажа.

|| незак. даказваць, .

даказчык, , м. (разм.).

Той, хто даказвае на каго-н., даносіць, нагаворвае.

|| ж. даказчыца, .

|| прым. даказчыцкі, .

даканаць, ; зак. (разм.).

  1. Давесці да знямогі, да пагібелі; загубіць.

    • Няволя даканала яго.
  2. З цяжкасцю скончыць, завяршыць што-н.

    • Даканалі ўборку бульбы.

|| незак. даконваць, .

дакапацца, ; зак.

  1. Капаючы, дасягнуць чаго-н., знайсці што-н.

    • Д. да клада.
  2. перан. Даведацца, дашукацца (разм.).

    • Д. да сутнасці.

|| незак. дакопвацца, .

дакараць, ; незак.

Папракаць, выказваючы нездавальненне кім-, чым-н.

  • Так жа няможна рабіць, — дакарала бабуля ўнука.

|| наз. дакаранне, .

дакарыць, ; зак.

Выказаць папрок каму-н. за што-н.

  • Д. за няшчырасць.

дакасіцца, ; зак. (разм.).

  1. Косячы, дайсці да якога-н. стану, да якіх-н. вынікаў.

    • Д. да знямогі.
  2. Косячы, дайсці да якога-н. месца, да пэўнай мяжы.

    • Д. да дарогі.

|| незак. дакошвацца, .

дакастрычніцкі, .

Які адносіцца да часу, што папярэднічаў Кастрычніцкай рэвалюцыі.

  • Д. перыяд.

дакаціцца, ; зак.

  1. Коцячыся, дасягнуць якога-н. месца.

    • Клубок дакаціўся да парога.
  2. Пра гукі грому, гармат: данесціся, пачуцца.

    • Здалёку дакаціўся грукат гармат.
  3. перан. Дайсці да непрыемнасцей.

    • Д. да злачынства.

|| незак. дакочвацца, .