Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

дабавачны, .

  1. гл. дабаўка.

  2. Дадатковы, новы, у параўнанні з тым, што ёсць.

    • Дабавачныя цяжкасці.

дабавіць, ; зак.

  1. Даць, наліць, насыпаць і пад. дадаткова, звыш таго, што маецца, што прызначана, або папоўніць тое, чаго не стае.

    • Д. тры рублі.
    • Д. солі ў халаднік.
  2. Сказаць або напісаць у дадатак (да сказанага, напісанага).

    • Д. некалькі слоў да пісьма.
    • Усё зразумела, д. нечага.

|| наз. дабаўленне, .

дабаўка, , ж.

Тое, што дабаўлена, прыбаўка.

  • Верашчаку елі і прасілі дабаўкі.

|| прым. дабавачны, .

дабаўленне, , н.

  1. гл. дабавіць.

  2. Тое, што дабаўлена.

    • Д. да артыкула.

дабегчы, ; зак.

Бягом дасягнуць якога-н. месца.

  • Д. да хаты.

|| незак. дабягаць, .

даберман, і даберман-пінчэр, , м.

Парода службовых сабак-сышчыкаў, звычайна цёмнай масці.

дабіць, ; зак.

  1. Умярцвіць раненага, падстрэленага.

    • Паляўнічы дабіў звера.
    • Гэтыя весткі зусім дабілі старога (перан.).
  2. перан. Канчаткова разграміць.

    • Д. варожыя сілы.
  3. Канчаткова разбіць што-н. недабітае, трэснутае; перабіць усё, што засталося цэлым.

    • Д. талеркі.
  4. што і чаго. Скончыць біць,утвараць гукі (пра гадзіннік).

    • Гадзіннік не паспеў д. шостага ўдару, як пачалася нарада.
  5. Увагнаць да канца.

    • Д. цвік.
  6. перан. Завяршыць якую-н. работу.

    • К вечару дабілі жніво.

Дабіць да ручкі (разм.) —

  1. дрэннай арганізацыяй прывесці да развалу;
  2. прывесці ў непрыгодны стан што-н.

|| незак. дабіваць, .

дабра...

Першая частка складаных слоў, якая ўжыв. замест «добра...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напр. дабрадзейны, дабрадушны, дабратворны.

дабрабыт, , м.

Дастатак, забяспечанасць.

  • Клапаціцца пра д. народа.

дабраволец, , м.

Тое, што і добраахвотнік.