Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

днець, ; безас.; незак.

Займацца на дзень; світаць.

  • На дварэ днела.

днём, прысл.

У дзённы час, удзень.

  • Д. ішла падрыхтоўка да спектакля.

  • Днём з агнём не знайсці (разм.) — пра што-н. далёка закінутае, схаванае.

днёўка, , ж.

Аднадзённы прыпынак для адпачынку ў час працяглага пераходу.

  • Спыніцца на днёўку.

днішча, , н.

Дно бочкі або пласкадоннага судна.

  • Д. чоўна.

дно, , н.

  1. адз. Грунт пад вадой вадаёма, ракі, мора.

    • Д. возера.
    • Пайсці на д.
  2. адз. Ніжняя частка паглыблення катлавана, рова і пад.

    • Д. катлавана.
  3. Ніз пасудзіны, скрынкі, судна.

    • На самым дне бочкі.
  4. перан. Глыбінная частка чаго-н.

    • На дне душы.
  5. Асяроддзе дэкласаваных, заняпалых людзей.

    • Д. грамадства.

    • Да дна — да канца, цалкам і поўнасцю.

    • На дне — нямнога, крыху (засталося, пакінута).

    • Перавярнуць уверх дном —

      1. змяніць што-н. карэнным чынам;
      2. ператварыць у хаатычны стан.
    • Ісці на дно — занепадаць; маральна апускацца.

|| памянш. днечка, і донца, .

|| прым. донны, .

дноачышчальны, .

Які служыць для ачысткі дна (у 1 знач.).

  • Дноачышчальныя работы.

днопаглыбны, .

Прызначаны для паглыблення дна (у 1 знач.).

  • Днопаглыбныя работы.

дняваліць, ; незак. (разм.).

Выконваць абавязкі днявальнага.

днявальны, , м.

Радавы салдат сутачнага нарада, які дапамагае дзяжурнаму для падтрымання парадку ў падраздзяленні і нагляду за маёмасцю.

  • Выкананне абавязкаў днявальнага.

дняваць, ; незак. (разм.).

Праводзіш дзень дзе-н. у сувязі з чым-н.

  • Разведка днявала ў вёсцы.

  • Дняваць і начаваць (дзе-н., у каго-н.; разм.) — праводзіць увесь час там, дзе прыемна.