Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

два, ліч.

  1. Лік 2.

    • Двойчы два — чатыры.
    • Напісаць лічбу 2.
  2. Колькасць 2.

    • Два сярпы.
    • Дзве хвіліны.
    • За аднаго бітага двух нябітых даюць (прыказка).

  • Два—тры (разм.) — некалькі, нямнога (ужыв. для прыблізнага абазначэння невялікай колькасці чаго-н.).
    • Мароз два—тры градусы.

  • Два боты — пара (разм. іран.) — пра людзей, у многіх адносінах падобных адзін на аднаго, вартых адзін аднаго.

  • Бачыць на два аршыны пад зямлёй (разм., часта іран.) — адрознівацца вялікай праніклівасцю.

  • Ні два і ні паўтара (разм.) — нешта няпэўнае.

  • Як двойчы два (чатыры) — бясспрэчна, зразумела, ясна.

дваісты, .

  1. Такі, які змяшчае ў сабе дзве розныя якасці, часта супярэчлівыя адна ў адносінах да другой.

    • Дваістая натура.
    • Дваістае пачуццё.
  2. Двудушны.

    • Дваістая палітыка крахам канчаецца.

|| наз. дваістасць, .

дваіцца, ; незак.

Здавацца падвоеным (пра зрокавае ўяўленне).

  • У вачах дваіліся ўсе прадметы.
  • Хто баіцца, таму ўваччу дваіцца (прыказка).

дваіць, ; незак.

  1. Паўторна ўзорваць, пераворваць.

    • Д. поле.
  2. Падзяляць на дзве часткі (спец.).

    • Д. скуры.

|| зак. падваіць, .

|| наз. дваенне, .

двайковы, , (спец.).

Заснаваны на лічэнні двойкамі (парамі).

  • Двайковая сістэма злічэння.

двайнік1, , м.

Чалавек, які мае поўнае падабенства з другім чалавекам.

  • Мой д.

двайнік2, , м.

Двухпудовая гіра.

  • Спартсмен практыкуецца з двайніком.

двайны, .

  1. Які складаецца з дзвюх аднародных частак, двух аднародных прадметаў.

    • Чамадан з двайным дном.
  2. У два разы большы, падвойны.

    • Д. расход.

  • Двайная бухгалтэрыя — від бухгалтарскага ўліку, пры якім уліковыя аперацыі адлюстроўваюцца двойчы ў розных кнігах.

двайняты, , н. (разм.).

Двое дзяцей, якіх адначасова нарадзіла адна маці.

дванаццаціперсны:

  • дванаццаціперсная кішка — пачатковая частка тонкай кішкі чалавека, якая ідзе ад страўніка [назву атрымала ад даўжыні, роўнай 12 пярстам, г.зн. пальцам, у іх папярочніку].