Verbum

дзверцы, ✂.

1. гл. дзверы.

2. Створка, створкі, якімі закрываюць якую-н. адтуліну.

   • Пячныя д.

дзверы, ✂, ж.

Праём у сцяне для ўваходу ў памяшканне, а таксама створ, якім закрываюць гэты праём.

• Навесіць д.
• Дубовыя д.
• Зачыніць д. на ключ.

◊

• Царскія дзверы — у праваслаўнай царкве: галоўны ўваход у алтар.

• Жыць дзверы ў дзверы (разм.) — адзін насупраць другога.

• Дзень адчыненых дзвярэй — дзень вольнага наведвання навучальных устаноў з мэтай азнаямлення з імі перад паступленнем на вучобу.

• Пры зачыненых дзвярах — без допуску пабочных асоб.

• Стукацца ў дзверы — звяртацца да каго-н. з просьбай аб чым-н.

|| памянш. дзверцы, ✂.

|| прым. дзвярны, ✂.

• Д. праём.
• Дзвярная клямка.

дзвесце, ліч.

Лік і колькасць 200.

|| парадкавы ліч. двухсоты, ✂.

дзвынкаць, ✂; незак.

Утвараць звінючыя гукі (пра шкло, метал, насякомых і пад.).

• Недзе дзвынкала шкло.
• Над вухам дзвынкалі камары.

|| аднакр. дзвынкнуць, ✂.

|| наз. дзвынканне, ✂.

дзе, займ.

1. займ., прысл. і злучнікавае слова. У якім месцы.

   • Дзе вы працуеце?
   • Горад, дзе я жыў.

2. займ. прысл. Тое, што і дзе-небудзь.

   • Пашукай лепш, можа дзе згубіў.
   • Ці няма дзе вольнага месца?

3. часц. Ужыв. для выражэння адносін, сумнення (разм.).

   • Адпачыў? — Дзе адпачыў! Столькі работы.

◊

• Дзе наша не прападала (разм.) — выраз, які ўжываюць, прыступаючы да дзеяння з рызыкай.

дзевер, ✂, м.

Мужаў брат.

• Мой д. — справядлівы чалавек.

дзевяноста, ліч.

Лік і колькасць 90.

• Яму за д. (больш як дзевяноста гадоў)..

|| парадкавы ліч. дзевяносты, ✂.

дзевятка, ✂, ж.

1. Лічба 9.

2. Назва чаго-н., што змяшчае дзевяць адзінак (ігральнай карты з дзевяццю ачкамі, групы з дзевяці чалавек або аднародных прадметаў і пад.).

3. Назва чаго-н., абазначанага лічбай

4. Прыехаў на дзевятцы (на трамваі, аўтобусе, тралейбусе пад № 9).

   • Мяч трапіў у дзевятку (верхні вугал футбольных варот).

дзевятнаццаць, ліч.

Лік і колькасць 19.

|| парадкавы ліч. дзевятнаццаты, ✂.

дзевяты, ✂.

1. гл. дзевяць.

2. дзевятая. Якая атрымліваецца пры дзяленні на дзевяць.

   • Дзевятая частка.
   • Адна дзевятая (наз.).