Verbum

данасіць, ✂; зак.

1. Скончыць насіць што-н., перанесці поўнасцю з аднаго месца на другое.

   • Д. салому ў пуню.

2. Канчаткова знасіць (вопратку, абутак).

   • Д. боты да дзірак.

3. каго. Нарадзіць у нармальны тэрмін.

   • Парадзіха данасіла дзіця.

|| незак. даношваць, ✂.

данасць, ✂, ж. (кніжн.).

Тое, што дадзена, што маецца ў наяўнасці, аб’ектыўная рэчаіснасць.

данесці​¹, ✂; зак.

1. Несучы, даставіць да якога-н. месца.

   • Д. рэчы да вагона.

2. Зрабіць чутным (пра гукі, пах і пад.).

   • Вецер данёс смалісты пах дыму.

|| незак. даносіць, ✂.

данесці​², ✂; зак.

1. Зрабіць службовае данясенне аб чым-н.

   • Разведка данесла камандаванню пра набліжэнне праціўніка.

2. Зрабіць данос; тайна паведаміць.

   • Пра яго здраднікі данеслі паліцаям.

|| незак. даносіць, ✂.

данесціся, ✂; зак.

1. Зрабіцца чутным (пра гукі, пахі і пад.).

   • Да яго слыху данеслася стракатанне сарокі.
   • З навакольных лугоў данёсся пах сена.

2. Распаўсюдзіцца, стаць вядомым.

   • Данеслася радасная вестка.

|| незак. даносіцца, ✂.

данізу, прысл. (разм.).

Да самага нізу.

• Зверху д.

даніна, ✂, ж.

1. Даўней: натуральны або грашовы падатак, які плаціла насельніцтва свайму князю, феадалу або пераможцу ў бітве.

   • Абкласці данінай.
   • Сам Царград плаціў даніну Полацку.

2. каму. Ахвяраванне бедным, якія просяць міласціну.

   • Хадзіў, зняўшы шапку, і збіраў даніну.

3. перан., чаго. Аддзяка за што-н.

   • Д. павагі.
   • Д. ўдзячнасці людской.

4. перан., чаму. Вымушаная ўступка чаму-н.

   • Д. модзе.
   • Д. часу.

данос, ✂, м.

Тайнае паведамленне ўладам аб чыіх-н. недазволеных, процізаконных дзеяннях.

• Д. паліцыі на падпольшчыкаў.

|| прым. даносны, ✂.

даносчык, ✂, м.

Чалавек, які займаецца даносамі.

|| ж. даносчыца, ✂.

|| прым. даносчыцкі, ✂.

дантыст, ✂, м. (уст.).

Зубны ўрач.

|| ж. дантыстка, ✂.

|| прым. дантысцкі, ✂.