Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

накосны, .

Які ўтвараецца на касцях.

  • Накоснае патаўшчэнне.

накрапваць, ; незак.

Падаць кроплямі (пра дождж).

  • З самага рання пачало н. (безас.).

|| наз. накрапванне, .

накроіць, ; зак.

  1. Скроіць, выкраіць нейкую колькасць чаго-н.

    • Н. сарочак.
  2. Нарэзаць лустамі.

    • Н. хлеба.

|| незак. накройваць, .

накруціцца, ; зак.

  1. Навіцца, наматацца на што-н.

    • Ланцуг накруціўся на барабан.
  2. перан. Многа, доўга пахадзіць, стаміцца ад клопатаў (разм.).

    • Н. за раніцу.

накруціць, ; зак.

  1. што і чаго. Навіць, наматаць што-н.

    • Н. нітак на цэўку.
  2. Навінціць на што-н.

    • Н. гайку на болт.
  3. чаго. Насвідраваць адтулін, дзірак.

  4. перан., што і чаго. Вельмі ўскладніць што-н., нарабіць чаго-н. мудрагелістага (разм.).

    • Н. многа лішняга ў гневе.
  5. Прывесці ў дзеянне спружыну якога-н. механізма (разм.).

    • Н. будзільнік.

  • Накруціць вушы каму (разм.) — пакараць каго-н., пацягаўшы за вушы.

  • Накруціць хвост каму (разм.) — даць наганяй, прабраць каго-н. за што-н.

|| незак. накручваць, .

накрыж, прысл.

Крыжападобна, як крыж.

  • Перавязаць чамадан н.

накрыўка, , ж.

Тое, чым накрываюць што-н. зверху.

  • Н. каструлі.

накрыцца, ; зак.

Пакрыцца, прыкрыцца чым-н. зверху.

  • Н. шынялём.

  • Хвастом накрыцца (разм. неадабр.) — знікнуць, натварыўшы чаго-н.

|| незак. накрывацца, .

накрыць, ; зак.

  1. гл. крыць.

  2. Пакрыць, закрыць чым-н. зверху.

    • Н. машыну брызентам.
    • Н. праціўніка артылерыйскім агнём (перан. папасці ў цэль).
  3. Злавіць, захапіць знянацку на месцы злачынства (разм.).

    • Н. бандытаў.

  • Накрыць (на) стол — падрыхтаваць стол для яды, паставіўшы ўсё неабходнае.

|| незак. накрываць, .

|| наз. накрыванне, .

накрычаць, ; зак.

Насварыцца на каго-н.

  • Н. на свавольніка.