Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

усхліп, , м.

Гук, які ўтвараецца пры плачы.

усхліпваць, ; незак.

Сутаргава ўдыхаць паветра пры плачы.

|| аднакр. усхліпнуць, .

|| наз. усхліпванне, .

усход1, , м.

  1. Паяўленне, час, а таксама месца паяўлення свяціла над гарызонтам.

    • Устаць да ўсходу сонца.
  2. Адзін з чатырох напрамкаў свету, процілеглы захаду, і напрамак прасторы, процілеглы захаду; частка гарызонта, дзе ўсходзіць Сонца.

  3. (з вялікай літары). Краіны, размешчаныя ў гэтым напрамку і супрацьпастаўленыя Заходняй Еўропе і Амерыцы.

    • Падарожжа на У.
    • Блізкі У.
    • Далёкі У.

  • Паўднёвы ўсход — напрамак паміж поўднем і ўсходам.

  • Паўночны ўсход — напрамак паміж поўначчу і ўсходам.

|| прым. усходні, .

усход2, , м.

Верхняя больш высокая частка ступні, пад’ём.

  • Боты ціснуць на ўсходзе.

усходазнавец, , м.

Вучоны, спецыяліст па ўсходазнаўству.

усходазнаўства, , н.

Сукупнасць навук пра краіны Усходу.

|| прым. усходазнаўчы, .

усходжы, .

Пра насенне: здольны прарастаць, даваць усходы.

  • Усходжае насенне.

|| наз. усходжасць, .

  • Праверыць насенне на ў.

усходкі, .

Прыступкі, па якіх паднімаюцца ўгору.

усходы1, .

Першыя парасткі пасеваў.

  • Яравыя ў.

усходы2, .

Прыступкі лесвіцы.

  • Спускацца па ўсходах.