Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

усумніцца, ; зак.

Адчуць сумненне, пачаць сумнявацца ў кім-, чым-н.

  • У. ў праўдзівасці пачутага.
  • Пачуў і ўсумніўся.

усунуцца, ; зак.

  1. Прасунуцца ўнутр чаго-н., паказацца ў чым-н.

    • У дзверы ўсунулася галава хлопчыка.
  2. Уваліцца, трапіць ў што-н. (разм.).

    • У. ў студыю.
  3. Увайсці павольна, ледзь перастаўляючы ногі (разм.).

    • У хату ўсунулася старая жанчына.
  4. Умяшацца, ублытацца ў што-н. (разм.).

    • У. ў спрэчку.

|| незак. усоўвацца, .

усунуць, ; зак.

  1. Сунуўшы, змясціць унутр.

    • У. шуфляду ў стол.
    • У. руку ў кішэнь.
  2. Прасунуць ў вузкую адтуліну.

    • У. нітку ў іголку.
  3. Прасунуць унутр чаго-н.

    • У. галаву ў дзверы.

|| незак. усоўваць, .

усур’ёз, прысл. (разм.).

Сур’ёзна, не жартам.

  • Заняцца справай у.

усутыч, прысл.

Вельмі блізка, ушчыльную.

  • Ісці ў. адзін каля аднаго.

усушка, , ж.

Колькасць страчанага прадукту пры высыханні.

  • Норма ўсушкі.

усхадзіцца, ; зак.

  1. Дайсці да крайняй ступені праяўлення чаго-н.; пачаць моцна дурэць, сваволіць.

    • Дзеці ўсхадзіліся, не суняць.
  2. Пачаць моцна бушаваць (пра з’явы прыроды).

    • Усхадзіўся вецер.

|| незак. усходжвацца, .

усхапіцца, ; зак.

  1. Хуткім рухам падняцца з месца.

    • У. з крэсла.
  2. перан. Хутка і нечакана пачацца.

    • Пасля адлігі ўсхапіўся мароз.
    • Усхапілася полымя.
  3. Нечакана ўтварыцца, паявіцца (пра мазалі, прышчы і пад.).

    • Усхапіліся крывавыя мазалі.

|| незак. усхоплівацца, .

усхваляваны, .

Які знаходзіцца ў стане хвалявання, выражае хваляванне.

  • У. выгляд.
  • У. голас.
  • Гаварыць усхвалявана (прысл.).

|| наз. усхваляванасць, .

усхваляць, ; незак. (кніжн.).

Расхвальваць, праслаўляць.