Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

уздых, , м.

Удых, а за ім і выдых.

  • Глыбокі ў.
  • Да апошняга ўздыху (да смерці).

уздыхаць, ; незак.

  1. Рабіць уздыхі.

  2. перан., па кім-чым.

    • Сумаваць, тужыць.
    • У. па каханай.

|| аднакр. уздыхнуць, .

уз’есціся, ; зак. (разм. неадабр.).

Неўзлюбіўшы, раззлаваўшыся або раздражніўшыся, пачаць папракаць, вінаваціць, лаяць каго-н.

  • У. на нявестку.

|| незак. уз’ядацца, .

узімку, прысл. (разм.).

Зімой.

  • У. гасцінец заносіць снегам.

узірацца, ; незак.

  1. Вельмі ўважліва, напружана глядзець куды-н., на каго-, што-н., углядацца.

    • У. ў далячынь.
    • У. ў твар.
  2. у што. Разглядаць сябе ў чым-н., глядзецца ў што-н.

    • У. ў люстэрка.

узлажыць, ; зак.

  1. Палажыць на што-н., паверх чаго-н., ускласці.

    • У. бервяно на сані.
  2. перан. Даручыць што-н. каму-н.

    • У. адказнасць на брыгадзіраў.

узламаць, ; зак.

Ломячы, разбіць, адкрыць, развярнуць (што-н. запёртае, цэлае і пад.).

  • У. дзверы.

|| незак. узломліваць, і узломваць, .

|| наз. узлом, .

  • Крадзеж з узломам.

узлегчы, ; зак.

Прыхіліўшыся, націснуць тулавам або часткай яго, наваліцца.

  • У. грудзьмі на стол.

|| незак. узлягаць, .

узлезці, ; зак.

  1. Узабрацца куды-н. высока, на паверхню чаго-н.

    • У. на слуп.
  2. Пра адзенне, абутак: надзецца, налезці (разм.).

    • Бот ледзь улез на нагу.
  3. Прыціснуць нагой каго-, што-н., наступіць (разм.).

|| незак. узлазіць, .

узлесак, і узлессе, , н.

Край лесу.