Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

тупа...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач. тупы (у 2, 3 і 8 знач.), напр.: тупавугольны, тупагаловы, тупаморды.

тупагало́вы, -ая, -ае (разм.).

Тупы, разумова абмежаваны, някемлівы.

|| наз. тупагало́васць, -і, ж.

тупані́на, -ы, ж. (разм.).

1. Тупанне нагамі, гукі гэтага тупання.

2. Хаджэнне па розных інстанцыях у сувязі з вырашэннем якой-н. справы.

Тупаніны было на цэлы тыдзень.

тупано́сы, -ая, -ае.

1. З шырокім або тоўстым носам, дзюбай (пра жывых істот).

Т. сабака.

2. З тупым, шырокім носам, наском (пра прадметы).

Тупаносыя чаравікі.

ту́пат, -у, М -паце, м.

Стук, шум ад удараў ног аб цвёрдую паверхню чаго-н. пры хадзьбе, бегу і пад., а таксама самі такія ўдары.

Чуўся конскі т.

тупата́ць, -пачу́, -по́чаш, -по́ча; -пачы́; незак. (разм.).

Тое, што і тупацець.

|| наз. тупата́нне, -я, н.

тупатня́, -і́, ж. (разм.).

Тое, што і тупаніна.

тупаце́ць, -пачу́, -паці́ш, -паці́ць; -паці́м, -паціце́, -паця́ць; -паці́; незак.

1. Часта і моцна тупаць нагамі пры хадзьбе, бегу і пад.

2. Часта стукаць, тупаць нагамі аб падлогу, зямлю.

|| наз. тупаце́нне, -я, н.

ту́паць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. Стукаць, біць нагой (нагамі) аб зямлю, падлогу і пад.

Т. нагамі.

2. Хадзіць (разм.).

Маці тупала каля печы.

|| аднакр. ту́пнуць, -ну, -неш, -не; -ні (да 1 знач.).

|| наз. ту́панне, -я, н.

тупе́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

Станавіцца тупым (у 1, 3, 5 і 6 знач.).

Нажы тупеюць.

Погляд тупее.

Боль тупее.