Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

маза́іка, -і, ДМа́іцы, ж.

Узор або малюнак з рознакаляровых кавалачкаў шкла, дрэва, мармуру і пад., шчыльна падагнаных адзін да аднаго.

Каляровая м.

М. жыцця (перан.).

|| прым. мазаі́чны, -ая, -ае.

Мазаічная карціна.

мазані́на, -ы, ж.

Тое, што і мазня.

ма́занка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

Хата, пабудаваная з гліны або дрэва, абмазанага глінай.

Украінская м.

|| прым. ма́занкавы, -ая, -ае.

ма́зацца, ма́жуся, ма́жашся, ма́жацца; ма́жся; незак.

1. Мазаць сябе чым-н. (крэмам, маззю і пад.).

2. Рабіцца брудным, пэцкацца.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Аб прадметах: пэцкаць пры дотыку.

Пафарбаваныя сцены мажуцца.

|| зак. вы́мазацца, -мажуся, -мажашся, -мажацца; -мажся (да 1 і 2 знач.), зама́зацца, -ма́жуся, -ма́жашся, -ма́жацца; -ма́жся (да 2 знач.), нама́зацца, -ма́жуся, -ма́жашся, -ма́жацца; -ма́жся (да 1 знач.) і пама́зацца, -ма́жуся, -ма́жашся, -ма́жацца; -ма́жся (да 1 знач.).

ма́заць¹, ма́жу, ма́жаш, ма́жа; маж; ма́заны; незак.

1. што. Пакрываць тонкім слоем чаго-н. тлустага або вадкага.

М. хлеб маслам.

М. калёсы дзёгцем.

2. Тое, што і пэцкаць (у 1 знач.; разм.).

М. сшытак.

М. рукі фарбай.

3. што. Няўмела маляваць або пісаць (разм.).

|| зак. зама́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны (да 2 знач.), зма́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны (да 1 і 2 знач.), нама́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны і пама́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны (да 1 знач.).

|| аднакр. мазну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 і 2 знач.).

|| наз. ма́занне, -я, н. (да 1 знач.).

ма́заць², ма́жу, ма́жаш, ма́жа; маж; незак. (разм.).

Рабіць промахі (пры стральбе, у гульні).

М. з ружжа.

|| зак. прама́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж.

мазгава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; незак. (разм.).

Думаць, меркаваць.

мазгаві́ты, -ая, -ае (разм.).

Разумны, кемлівы, разважлівы.

М. хлопец.

|| наз. мазгаві́тасць, -і, ж.

мазгавы́ гл. мозг.

мазгаўня́, ж. (разм., груб.).

Галава.

М. не варыць.