Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

аванту́ра, -ы, мн. -ы, -ту́р, ж.

1. Рызыкоўная, беспрынцыповая справа, распачатая ў разліку на выпадковы поспех.

Ваенная а.

Палітычная а.

2. Сварка, скандал.

Учыніць авантуру.

|| прым. аванту́рны, -ая, -ае.

аванту́рны, -ая, -ае.

1. гл. авантура.

2. Прыгодніцкі.

А. раман.

|| наз. аванту́рнасць, -і, ж.

авантуры́зм, -у, м.

Схільнасць да авантур (у 1 знач.).

|| прым. авантурысты́чны, -ая, -ае.

Авантурыстычная палітыка.

авантуры́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Беспрынцыповы дзялок, прайдзісвет, які займаецца авантурамі.

|| ж. авантуры́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. авантуры́сцкі, -ая, -ае і авантурысты́чны, -ая, -ае.

ава́рцы, -аў, адз. -рац, -рца, м.

Народ, які складае частку насельніцтва паўночнага Каўказа (Дагестана, Азербайджана і інш.).

|| ж. ава́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. ава́рскі, -ая, -ае.

авары́йнасць, -і, ж.

Наяўнасць аварый.

Змагацца з аварыйнасцю на транспарце.

авары́йшчык, -а, мн. -і, -аў, м. (разм.).

1. Работнік аварыйнай службы.

2. Нядбайны работнік, які дапускае аварыі.

ава́рыя, -і, мн. -і, -рый, ж.

Пашкоджанне, выхад са строю якога-н. механізма, машыны ў час руху, работы.

Пацярпець аварыю (таксама перан.: пра няўдачу, правал якой-н. справы).

|| прым. авары́йны, -ая, -ае.

Аварыйная служба (па ліквідацыі аварый).

ава́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

Працяглыя, бурныя воплескі, радасныя воклічы як адабрэнне чаго-н., захапленне чым-н. (звычайна на тэатральных пастаноўках, мітынгах).

Гучныя авацыі.

аве́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. Свойская жвачная жывёла, якая дае воўну, мяса, малако; самка барана.

Стрыжка авечак.

2. перан. Той, хто выдае сябе за ціхага, паслухмянага чалавека.

3. перан. Пра някемлівага, дурнаватага чалавека (часцей пра асоб жаночага полу).

Блудная (аблудная) авечка — пра чалавека, які збіўся з правільнага жыццёвага шляху, адарваўся ад свайго асяроддзя, сям’і і інш.

Прыкідвацца авечкай.

|| прым. аве́чы, -ая, -ае.

А. сыр.