Verbum

гуля́ны, -ая, -ае.

Які ўжываўся ў гульні.

Гуляная калода карт.

гуля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак.

1. з кім-чым і без дап. Забаўляцца, пацяшацца (звычайна пра дзяцей).

Г. з катом.

Г. у жмуркі.

Дзеці гуляюць у кубікі.

Зробіш урокі — можаш г.

2. Хадзіць адпачываючы; прагульвацца.

Г. у парку.

3. у што. Праводзіць час за якім-н. спартыўным заняткам.

Г. у футбол.

4. перан. Перамяшчацца ў розных напрамках; распаўсюджвацца.

Па хаце гуляе вецер.

За акном гуляе завіруха.

Па твары гуляла ўсмешка.

5. Мець выхадны дзень, не працаваць.

Г. цэлы дзень.

6. Быць свабодным, незанятым (пра зямлю, рэчы і пад.).

Агарод гуляе.

7. Весяліцца (з танцамі, песнямі, музыкай).

Г. да ночы.

Г. вяселле.

8. з кім. Быць у блізкіх адносінах; любіцца (разм.).

◊

Гуляць з агнём — брацца за рызыкоўную справу, не думаючы аб выніках.

Гуляць у маўчанку (разм., неадабр.) — ухіляцца ад размовы.

|| зак. пагуля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і згуля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е (да 3 знач.).

|| аднакр. гульну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 7 знач.).

|| наз. гульня́, -і́, ж. (да 1 знач.) і гуля́нне, -я, н. (да 1, 2, 5 і 7 знач.).

гуля́ш, -у́, м.

Страва з кусочкаў мяса ў соусе.

|| прым. гуля́шны, -ая, -ае.

гу́ма, -ы, ж.

Эластычны матэрыял, які атрымліваецца шляхам вулканізацыі каўчуку; рызіна.

|| прым. гу́мавы, -ая, -ае.

Г. мячык.

Гумавая прамысловасць.

гумава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; -мава́ны; незак., што.

Насычаць гумай, прарызіньваць.

гумані́зм, -у, м.

1. Гуманнасць, чалавечнасць у грамадскай дзейнасці, у адносінах да людзей.

2. Прагрэсіўны рух эпохі Адраджэння ў імя вызвалення асобы чалавека ад феадальнай ідэалогіі і догматаў рэлігіі.

|| прым. гуманісты́чны, -ая, -ае.

гумані́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Дзеяч або прыхільнік гуманізму.

|| прым. гумані́сцкі, -ая, -ае.

гуманіта́рны, -ая, -ае.

1. Звернуты да асобы чалавека, да яго правоў і інтарэсаў.

Гуманітарныя праблемы.

2. Аб навуках: які звязаны з вывучэннем грамадства, культуры і гісторыі народа ў адрозненне ад прыродазнаўчых і тэхнічных навук.

Гуманітарная адукацыя.

|| наз. гуманіта́рнасць, -і, ж. (да 1 знач.).

гуманіта́рый, -я, мн. -і, -яў, м.

Спецыяліст па гуманітарных навуках.

гума́нны, -ая, -ае.

Чалавекалюбівы, дабрачынны, прасякнуты павагай да людзей.

Гуманныя мэты.

|| наз. гума́ннасць, -і, ж.