Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

рэгла́мент, -у, М -нце, м.

1. Правілы, якія рэгулююць парадак якой-н. дзейнасці.

Трымацца рэгламенту.

Р. пасяджэння.

Р. работы камісіі.

2. Час, адведзены на сходзе для прамовы, выступлення.

Р. для прамоўцы — пятнаццаць мінут.

|| прым. рэгла́ментны, -ая, -ае.

рэгламентава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак. і незак., што (кніжн.).

Падпарадкаваць (падпарадкоўваць) рэгламенту.

|| наз. рэгламента́цыя, -і, ж.

|| прым. рэгламентацы́йны, -ая, -ае.

рэгла́н.

1. -а, м. Адзенне, у якога рукаў складае адно цэлае з плячом.

2. нязм. Пра адзенне: такога крою.

Сукенка, куртка, паліто р.

рэгрэ́с, -у, м. (кніжн.).

Упадак у развіцці чаго-н., рух назад; проціл. прагрэс.

рэгрэсі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; незак. (кніжн.).

Ісці па шляху рэгрэсу, пагаршэння.

рэгрэсі́ўны, -ая, -ае (кніжн.).

Які з’яўляецца рэгрэсам, вядзе да рэгрэсу.

Р. працэс.

|| наз. рэгрэсі́ўнасць, -і, ж.

рэгуліро́ўшчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Работнік, спецыяліст, які займаецца рэгуліроўкай чаго-н.

Р. дарожнага руху.

Р. механізмаў.

|| ж. рэгуліро́ўшчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

|| прым. рэгуліро́ўшчыцкі, -ая, -ае.

рэгулява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны; незак., што.

1. Упарадкоўваць, наладжваць.

Р. узаемаадносіны.

2. Накіроўваць развіццё, рух чаго-н. з мэтай прывесці ў парадак, у сістэму.

Р. дарожны рух.

Р. цэны.

3. Прыводзіць (механізмы і іх часткі) у такі стан, які забяспечвае нармальную і правільную работу.

Р. ход машыны.

Р. матор.

|| зак. урэгулява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны (да 1 знач.), адрэгулява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны (да 2 і 3 знач.).

|| наз. рэгулява́нне, -я, н., рэгуля́цыя, -і, ж. (да 2 знач.) і рэгуліро́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 3 знач.).

|| прым. рэгуляцы́йны, -ая, -ае, рэгуля́тарны, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.) і рэгуліро́вачны, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).

Рэгуляцыйныя работы.

Рэгулятарныя функцыі гармонаў.

Рэгуліровачны пост.

рэгуля́рны, -ая, -ае.

1. Які раўнамерна і правільна адбываецца праз пэўныя прамежкі часу.

Р. агляд.

Рэгулярнае харчаванне.

2. Які мае правільную і пастаянную арганізацыю.

Рэгулярныя войскі.

|| наз. рэгуля́рнасць, -і, ж. (да 1 знач.).

рэгуля́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Прыбор для рэгулявання чаго-н. (спец.).

2. Тое, што рэгулюе, накіроўвае развіццё чаго-н.

Р. цэн.