Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

перапячы́ся, -пяку́ся, -пячэ́шся, -пячэ́цца; -пячо́мся, -печаце́ся, -пяку́цца; -пёкся, -пякла́ся, -ло́ся; -пячы́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Папячыся больш, чым трэба, моцна запячыся.

Хлеб перапёкся.

2. перан. Прабыць вельмі доўга на сонцы (разм.).

|| незак. перапяка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

перарабі́ць, -раблю́, -ро́біш, -ро́біць; -ро́блены; зак.

1. каго-што. Зрабіць нанава, іначай, іншым.

Перарабіць канцоўку п’есы.

П. чый-н. характар.

2. што на што, у што. Зрабіць з чаго-н. аднаго нешта іншае.

Багацце на шчасце не пераробіш (прыказка).

3. Папрацаваць больш, чым трэба.

П. дзве гадзіны.

4. Працуючы вельмі многа, ператаміцца (разм.).

5. што. Зрабіць усё, многае.

П. многа работы за дзень.

6. што і чаго. Зазнаць усякай працы, нарабіцца (разм.).

Чаго ён толькі не перарабіў за сваё жыццё.

|| незак. перарабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. пераро́бка, -і, ДМ -бцы, ж. (да 1, 2 і 3 знач.).

перараджэ́нне, -я, н.

1. гл. перарадзіцца.

2. Страта былога светапогляду, сацыяльнага аблічча пад уздзеяннем чужога асяроддзя, ідэалогіі.

Маральнае п.

перарадзі́цца, -раджу́ся, -ро́дзішся, -ро́дзіцца; зак.

1. Рэзка змяніцца, абнавіцца, стаць зусім іншым.

П. духоўна.

2. Страціць свае папярэднія каштоўныя якасці, уласцівасці, вырадзіцца.

Пшаніца перарадзілася.

|| незак. перараджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. перараджэ́нне, -я, н.

перарадзі́ць, -раджу́, -ро́дзіш, -ро́дзіць; -ро́джаны; зак., каго-што.

Зрабіць зусім іншым, абнавіць, пераўтварыць.

|| незак. перараджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

перараза́ць гл. перарэзаць.

пераразлі́к, -у, мн. -і, -аў, м.

Разлік, зроблены нанава.

Зрабіць п.

пераразмеркава́ць, -мярку́ю, -мярку́еш, -мярку́е; -мярку́й; -меркава́ны; зак., каго-што.

Размеркаваць нанава.

П. сыравіну паміж цэхамі.

|| незак. пераразмярко́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. пераразмеркава́нне,-я, н.

перарасхо́д, -у, М -дзе, м.

Расход звыш меры, нормы, плана.

П. крэдытаў.

перарасхо́даваць, -дую, -дуеш, -дуе; -дуй; -даваны; зак. і незак., што.

Выдаткаваць (выдаткоўваць) звыш нормы, плана і пад.

П. фонд заработнай платы.