Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

перасаладзі́ць, -ладжу́, -ло́дзіш, -ло́дзіць; -ло́джаны; зак., што.

Зрабіць вельмі салодкім.

П. чай.

|| незак. перасало́джваць, -аю, -аеш, -ае.

перасалі́ць, -салю́, -со́ліш, -со́ліць; -со́лены; зак.

1. што. Пакласці вельмі многа солі ў што-н.

П. суп.

2. перан. Перайсці мяжу, меру дазволенага ў чым-н. (разм.).

П. у жартах.

|| незак. перасо́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. перасо́льванне, -я, н. (да 1 знач.) і перасо́л, -у, м. (да 1 знач.).

Недасол на стале, а перасол на спіне (прымаўка).

перасартава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак., што.

1. Рассартаваць нанава, іначай.

П. яблыкі.

2. Рассартаваць усё, многае.

П. усё насенне.

|| незак. перасарто́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. перасарто́ўванне, -я, н.

перасвары́цца, -вару́ся, -ва́рышся, -ва́рыцца; зак.

Пасварыцца паміж сабою або з усімі, многімі.

Суседзі перасварыліся.

перасвары́ць, -вару́, -ва́рыш, -ва́рыць; -ва́раны; зак., каго (што).

Пасварыць многіх, каго-н. з кім-н.

П. даўніх сяброў.

перасе́дзець, -джу, -дзіш, -дзіць і перасядзе́ць, -джу́, -дзі́ш, -дзі́ць; -сядзі́м, -седзяце́, -сядзя́ць; зак.

1. Прасядзець дзе-н. больш, чым трэба.

Пераседзеў на тыдзень даўжэй у камандзіроўцы.

2. Сапсавацца ад доўгага сядзення (пра хлеб у печы).

Хлеб пераседзеў і адпёкся.

3. каго (што). Прасядзець даўжэй за каго-н.

Перасядзеў усіх у бібліятэцы.

4. што. Прабыць дзе-н. некаторы час.

П. дождж у хаце.

5. Адседзець да здранцвення.

П. нагу.

|| незак. перасе́джваць, -аю, -аеш, -ае.

перасе́кчы гл. перасячы.

перасе́сці, -ся́ду, -ся́дзеш, -ся́дзе; -се́ў, -се́ла; -ся́дзь; зак.

1. Устаўшы з аднаго месца, сесці на другое.

П. на канапу.

2. Зрабіць перасадку (у 2 знач.).

П. на цеплаход.

3. Засесці (у горле і пад.).

Бульба перасела ў горле.

|| незак. пераса́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.) і перасяда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 3 знач.).

перасе́чаны, -ая, -ае.

Няроўны, з узгоркамі і ярамі.

Перасечаная мясцовасць.

|| наз. перасе́чанасць, -і, ж.

перасі́ліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.

Празмерна напружваючы сілы, надарваць сябе.

Перасіліўся, падымаючы мех.

|| незак. перасі́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.