Verbum

увагна́ць, уганю́, уго́ніш, уго́ніць; увагна́ў, -на́ла; угані́; увагна́ны; зак.

1. каго (што) у што. Загнаць унутр.

У. жывёлу ў хлеў.

2. што ў што. З сілай убіць, уткнуць.

У. рыдлёўку ў зямлю.

3. перан., каго (што) у што. Давесці да якога-н. стану (звычайна непрыемнага).

У. у пот.

У. у чырвань.

У. у расходы.

|| незак. уганя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

увагну́ты, -ая, -ае.

Які мае дугападобную паверхню з угінам унутр; проціл. выпуклы.

Увагнутае люстра.

|| наз. увагну́тасць, -і, ж.

увагну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прагнуцца ўнутр, утварыўшы паглыбленне.

2. Сагнуцца пад цяжарам чаго-н.; згорбіцца.

|| незак. угіна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

увагну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што.

1. Сагнуць, уціснуць унутр чаго-н., зрабіць паглыбленне ў чым-н.

2. Апусціць уніз, схіліць (галаву, плечы і пад.).

3. З цяжкасцю сагнуць.

Дрот цвёрды, насілу ўвагнуў.

|| незак. угіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

ува́жлівы, -ая, -ае.

1. Прасякнуты ўвагай (у 1 знач.), сканцэнтраваны.

У. слухач.

У. позірк.

2. Які праяўляе ўвагу (у 2 знач.); чулы.

У. гаспадар.

Уважліва (прысл.) аднесціся да просьбы старога чалавека.

3. Дастатковы для апраўдання чаго-н.

Уважлівая прычына.

|| наз. ува́жлівасць, -і, ж.

ува́жыць, -жу, -жыш, -жыць; зак.

1. што. Выканаць, прызнаўшы абгрунтаваным.

У. чыю-н. просьбу.

2. каго (што). Аказаць каму-н. павагу, выканаўшы яго жаданне.

У. старога чалавека.

3. каму. Зрабіць уступку, прыняўшы пад увагу што-н.

Яму нельга не ў., ён старэйшы.

увазны́ гл. увезці.

увайсці́, увайду́, уво́йдзеш, уво́йдзе; увайшо́ў, -шла́, -ло́; увайдзі́; зак.

1. Уступіць, пранікнуць унутр.

У. ў дом.

У. ў гісторыю (перан.: захавацца ў памяці чалавецтва).

2. Уключыцца ў склад, у члены чаго-н.

У. ў склад праўлення.

3. Змясціцца.

У бочку ўвайшло яшчэ адно вядро вады.

4. Асвоіцца з чым-н., унікнуць у што-н.

У. ў новую работу.

У. ў курс справы.

5. У спалучэнні з абстрактнымі назоўнікамі азначае пачатак дзеяння, стану, названага назоўнікам.

У. ў моду (стаць звычайным, прывычным). У. ў прывычку (стаць прывычным). У. ў азарт (моцна захапіцца чым-н., адчуць запал да чаго-н.). У. ў давер (пачаць карыстацца даверам). У. ў сілу (падужэць, а таксама стаць законным, дзейным).

6. Прайсці які-н. шлях (разм.).

У. дзесяць кіламетраў.

|| незак. увахо́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць (да 1—5 знач.).

|| наз. увахо́д, -у, М -дзе, м. (да 1 знач.) і увахо́джанне, -я, н. (да 1, 2, 4 і 5 знач.).

увалачы́, -лаку́, -лачэ́ш, -лачэ́; -лачо́м, -лачаце́, -лаку́ць; -ло́к, -лакла́, -ло́; -ло́чаны; зак., каго-што (разм.).

1. Уцягнуць, з цяжкасцю ўнесці ўнутр чаго-н.

У. мех з бульбай у сенцы.

2. Украсці.

Воўк увалок авечку.

|| незак. увалака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

увалі́цца¹, увалю́ся, ува́лішся, ува́ліцца; зак.

1. у што. Упасці ўнутр чаго-н.

У. ў сажалку.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць упалым.

Шчокі ўваліліся.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Абрушыцца ўнутр чаго-н. (разм.).

Увалілася страха гумна.

4. Увайсці з шумам, цяжка (разм.).

У хату ўваліўся цэлы натоўп.

|| незак. ува́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.