Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

цыклёўшчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Рабочы, спецыяліст па цыклёўцы.

цыкліза́цыя, -і, ж. (кніжн.).

Аб’яднанне ў цыкл.

Ц. рускіх былін.

цыклі́чны, -ая, -ае

1. гл. цыкл.

2. Які адбываецца цыкламі (у 1 знач.).

Цыклічнае развіццё.

|| наз. цыклі́чнасць, -і, ж.

Ц. вытворчасці.

Графік цыклічнасці.

цыкло́н, -а і -у, м.

1. -у. Віхравы бурны рух атмасферы ў вялікім радыусе, утвораны вакол месцаў з нізкім атмасферным ціскам.

2. -а. Апарат для аддзялення цвёрдых часціц ад газу.

|| прым. цыкло́нны, -ая, -ае, цыклана́льны, -ая, -ае і цыклані́чны, -ая, -ае.

Цыклонны вецер.

Цыкланічная дзейнасць (узнікненне цыклонаў і антыцыклонаў).

цыкло́п, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі: магутны волат з адным вокам у лбе.

2. Дробная драпежная членістаногая жывёліна атрада весланогіх рачкоў.

цы́кля, -і, мн. -і, -яў, ж. (спец.).

Стальная пласцінка з вострым кантам, прызначаная для зачысткі драўляных вырабаў, паркету і інш.

цыклява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны; незак., што.

Рабіць гладкай, роўнай драўляную паверхню з дапамогай цыклявальнай машыны.

Ц. дошкі.

|| зак. адцыклява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны.

|| наз. цыклёўка, -і, ДМ -лёўцы, ж. і цыклява́нне, -я, н.

|| прым. цыклява́льны, -ая, -ае.

Ц. станок.

цыко́рыя, -і, ж.

Расліна сямейства складанакветных, сушанае карэнне якой дадаецца ў натуральную каву або выкарыстоўваецца для прыгатавання сурагату кавы.

Кава з цыкорыяй.

|| прым. цыко́рны, -ая, -ае.

цыку́та, -ы, ДМу́це, ж.

Ядавітая травяністая балотная ці вадзяная расліна сямейства парасонавых.

цылі́ндр, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Геаметрычнае цела, якое ўтвараецца вярчэннем прамавугольніка вакол аднаго з яго бакоў.

2. Прадмет такой формы.

3. Высокі цвёрды мужчынскі капялюш з палямі.

|| прым. цыліндры́чны, -ая, -ае (да 1 знач.) і цылі́ндравы, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).